> 

Ὅταν ὁ ἥλιος ἄρχισε νὰ γέρνει, ὁ λίγος ἀγέρας ποὺ φυσοῦσε τὴ μέρα εἶχε πέσει. 

Σύννεφα δὲν ταξίδευαν στὸν οὐρανό, καὶ τὰ φύλλα τῶν δέντρων δὲ σάλευαν στὸν ἐλιώνα ποὺ ἔπιανε ὁλάκερο τὸ βουνό, στ' ἀνατολικὰ τῆς Λέσβου. 

Ἡ νύχτα τῆς Ἀνάστασης ἐρχόταν ἥσυχη καὶ καθαρή. Ὁ Βασίλης Βάρκας εἶναι ἡ μόνη ψυχὴ ἀπόψε πάνω στὸ βουνό. 

Ὅλη τὴ μέρα δούλεψε κλαδεύοντας τὰ δέντρα. Ἅμα τέλειωσε ἀποτραβήχτηκε στὸ καλύβι του. 

Καθάρισε τὴ μικρὴ αὐλή, ὕστερα ἔπλυνε τὰ χέρια καὶ τὸ πρόσωπό του. Ὅταν κι αὐτὸ ἔγινε, πῆγε καὶ κάθισε κάτω ἀπὸ ἕνα γερασμένο δέντρο. 

Σήκωσε τὰ μάτια του ἀργά, τά 'φερε ἕνα γύρο σ' ἀνατολὴ καὶ δύση, ὕστερα τ' ἀκούμπησε στὸ βάθος, κατὰ τὴ θάλασσα ποὺ δὲ σάλευε. 

Εἶναι πιὰ πολὺ γέρος. Δὲ θυμᾶται, μὰ πρέπει νά 'χει περάσει τὰ ἑβδομήντα. 

Ἦρθε στὸ νησὶ ἀπ' τὴν πατρίδα του, τὴν Ἀνατολή, ὅταν γινήκανε οἱ διωγμοὶ τῶν χριστιανῶν, στὰ 1922. 

Ἕνας ἄρχοντας τὸν πῆρε γιὰ φύλακα στὰ κτήματά του, κι ἀπὸ τότε ἄραξε στὸ βουνό. 

Ἀπ' τοὺς δικούς του, τὴ φαμίλια του, δὲ σώζεται πιὰ κανένας. Ἕνα παιδί , ποὺ εἶχε, τὸ πῆρε ὁ πόλεμος. Χάθηκε στὴν Ἀνατολή. 

Οἱ μέρες του τώρα στὸ βουνὸ μὲ τὶς ἐλιὲς εἶναι ἥσυχες, ἀπαράλλαχτες, ἡ μιά, ἡ ἄλλη. 

Τὸ χειμώνα, σὰ βρέχει, δὲν ξεμυτίζει ἀπ' τὸ καλύβι. Ἀνάβει ξεροὺς κορμοὺς στὸ τζάκι καὶ κοιτάζει πολλές ὧρες τὴ φωτιὰ ποὺ γίνεται σιγὰ στάχτη. 

Σὰν ξανοίγει ὁ καιρὸς συνηθίζει νὰ κατεβαίνει στὸ ποτάμι ποὺ χύνεται στὴ θάλασσα. Ἀκούει τὴ βοὴ ποὺ κάνουν τὰ νερά καὶ θυμᾶται τὴ ζωὴ ποὺ πέρασε, τὰ μεγάλα δάση καὶ τὰ ποτάμια τῆς Ἀνατολῆς. 

Ἔτσι κάποτε θά 'ρθει τὸ τέλος. Λέει πιὰ πὼς θά 'ναι σύντομα. Θὰ τὸν θάψουν στὴ μικρὴ αὐλή. 

Ἐκεῖ ἔχει σκάψει τὸ χῶμα καὶ φύτεψε ἕνα κυπαρίσσι ποὺ μεγαλώνει μέρα μὲ τὴ μέρα. Ἐκεῖ λέει πὼς θὰ συχάσει, ὅταν θά 'ρθει τὸ τέλος. 

Ἡ νύχτα τῆς Ἀνάστασης εἶναι καθαρή. Τὰ ἄστρα τρέμουν. Ἔχουν περάσει πολλές ὧρες. 

Ὁ μπαρμπα-Βασίλης λογαριάζει πὼς κάτω, στὸ χωριό, οἱ ἄνθρωποι θά 'χουν πάει στὴν ἐκκλησιά. Εἶναι πολλὴ ἡσυχία. 

Ἄξαφνα ὁ γέροντας σὰ ν' ἀκούει ἀλαφρὸ θόρυβο, βήματα ἀνθρώπου ποὺ πλησιάζει. Ἀποτραβήχτηκε ἀπ' τοὺς λογισμούς του καὶ στύλωσε τὰ μάτια του στὴ νύχτα. 

Σὲ λίγο ἕνας ὄγκος ἄρχισε νὰ ξεχωρίζει. Ὁλοένα ἐρχόταν, φαινόταν πιὰ καθαρά. 

- Ἀκήφ, ἐσὺ εἶσαι; λέει ὁ γέροντας. - Ἐγώ, ἀποκρίνεται ἡ ἄλλη φωνή. 

- Γιατί ἀνέβηκες ἴσαμε δῶ; Ὁ δρόμος εἶναι μακρύς. - Ἦρθα ἀπ' τὸ μονοπάτι. Σκέφτηκα πὼς κι ἀπόψε θά 'σαι καταμόναχος. 

Ἕνα φύσημα ἀσήμαντο πέρασε καὶ ἄγγισε τὰ φύλλα. Πάλι ἔγινε ἡσυχία. 

- Κάθισε, λέει ὁ μπαρμπα-Βασίλης στὸν Ἀκήφ. Κάθισε σιωπηλά. 

Ὁ Ἀκὴφ θά 'χει τὰ ἴδια χρόνια μὲ τὸν μπαρμπα-Βασίλη. Εἶναι Τοῦρκος, ἀπὸ τοῦτα τὰ μέρη τοῦ νησιοῦ. 

Τὶς πιὸ πολλὲς μέρες τῆς ζωῆς του τὶς πέρασε δραγάτης, φυλάγοντας τὰ κτήματα σ' αὐτὰ τὰ βουνά. Ξέρει τὸν τόπο βῆμα μὲ βῆμα. 

Ὅταν ἔγινε ἡ ἀνταλλαγὴ τῶν τουρκικῶν πληθυσμῶν τῆς Ἑλλάδας μὲ τοὺς χριστιανοὺς τῆς Ἀνατολῆς, οἱ Ἕλληνες τὸν κράτησαν τὸν Ἀκὴφ γιὰ νὰ τοὺς δείξει τὰ κτήματα ποὺ ἄφηναν οἱ Τοῦρκοι τοῦ τόπου. 

Ἔτσι ἔμεινε στὸ νησί, αὐτὸς μονάχος ἀπ' ὅλη τὴ φυλή του ποὺ ξεπατρίστηκε. 

Στὴν ἀρχὴ ἦταν φοβερό, ἡ ζωή του ἦταν ἀβάσταχτη. 

Ὁ τόπος εἶχε γεμίσει ἀπὸ Ἀνατολίτες πρόσφυγες ποὺ ἦρθαν μὲ τὴν καταστροφή τοῦ 1922. 

Ὅλοι τὸν βλαστημοῦσαν σὰν περνοῦσε, καὶ φτύνανε τὸν τόπο ποὺ πάτησε, γιὰ νὰ δείξουν πόσο ἦταν τὸ μίσος τους γιὰ τὴ φυλή του. 

Τὰ παιδιὰ τὸν παῖρναν ἀπὸ πίσω καὶ τὸν πείραζαν φωνάζοντας: - Τὸ φίδι, Ἀκήφ! Τὸ φίδι! Τὸ φίδι! 

Ὁ Ἀκήφ, αὐτὰ ἀκούγοντας, ἔτρεχε σὰν κυνηγημένο ἀγρίμι ποὺ πάει νὰ κρυφτεῖ στὴ σπηλιά του. 

Τούτη ἡ ἱστορία τοῦ φιδιοῦ τοῦ Ἀκήφ ἦταν σὰν παραμύθι ποὺ εἶχαν νὰ τὸ λένε οἱ χριστιανοὶ τοῦ τόπου. 

Ἡ ἱστορία ἔλεγε πὼς στὰ νιάτα του ὁ Ἀκήφ, θέλοντας μιὰ μέρα νὰ ξεφράξει ἕνα τοῦμπο ποὺ κατέβαζε νερό, εἶδε νὰ πετάγεται μὲς ἀπ' τὸ τοῦμπο ἕνα τεράστιο θεριὸ μὲ μαῦρα λέπια καὶ μάτια μεγάλα σὰν τοῦ βοδιοῦ. 

Ἦρθαν πρόσωπο μὲ πρόσωπο, τὸ φίδι κι ὁ Ἀκήφ, μὰ ὁ Τοῦρκος πρόφταξε νὰ τὸ χτυπήσει μ' ἕνα φτυάρι πρὶν ἀκόμα βγεῖ ὁλάκερο ἀπ' τὸ τοῦμπο. 

Τὸ φίδι χίμηξε καταπάνω του και, μὲ τὴ δύναμη ποὺ τοῦ ἀπόμενε, ἀφρισμένο, πολέμησε νὰ τὸν ρίξει κάτω. 

Παλέψανε. Μὰ τὸ φίδι, χτυπημένο καταπὼς ἦταν, δὲ μπόρεσε νὰ βαστάξει πολύ. 

Ὁ Ἀκὴφ τὸ ἴδιο βράδυ ἔπεσε μὲ πυρετό. 

Ἔμεινε στὸ στρῶμα ἕναν ὁλάκερο χρόνο. 

Παραμιλοῦσε, καὶ μὲς στὰ ὄνειρά του ἔβλεπε ὅλες τὶς νύχτες τὰ μαῦρα λέπια καὶ τὰ μάτια τοῦ φιδιοῦ ποὺ τὸν παραμονεῦαν. 

Μούγκριζε, ὁ ἵδρος ἔτρεχε ἀπ' τὸ κορμί του καὶ τὸ πότιζε. 

Κανένας δὲν ἔλεγε πὼς θὰ βαστάξει ἴσαμε τὸ τέλος. Ὡστόσω ἡ γερὴ βουνίσια κράση του νίκησε. 

Μὰ ἀπ' τὸν παλιὸ Ἀκὴφ δὲν ἔμεινε παρὰ ἕνα φτωχὸ φοβισμένο ζῶο ποὺ ἔτρεμε τὸν ἴσκιο του. 

Ἀπὸ τότε κανένας δὲν κοτοῦσε νὰ μιλήσει μπροστά του γιὰ τὸ φίδι. 

Μονάχα οἱ μητέρες λέγαν στὰ μωρά τους τὴν ἱστορία, σὰν παραμύθι. 

Ὅμως, σὰ φύγαν οἱ Τοῦρκοι ἀπ' τὸ νησὶ κι αὐτὸς ἔμεινε μονάχος, τὰ παιδιὰ ξεραρρευτήκανε. 

Βλέποντας καὶ τοὺς μεγάλους νὰ τὸν βλαστημοῦν, τρέχαν ξοπίσω του φωνάζοντας: - Τὸ φίδι Ἀκήφ! Τὸ φίδι! Τὸ φίδι! 

Κ' ὕστερα γελοῦσαν σὰν τὸν βλέπαν ἀλλοσούσουμο νὰ τρέχει γιὰ νὰ χαθεῖ ἀπὸ μπροστά τους. 

Ποιὸς νὰ βοηθήσει τώρα τὸν Ἀκήφ; Ποιὸς νὰ τὸν φοβηθεῖ; Ποῦ νά 'βρει προστασία; Εἶναι μονάχος κ' ἔρημος. 

Τί καλὰ ποὺ θά 'ταν νὰ τὸν ἄφηναν νὰ φύγει κι αὐτὸν στὴν ξένη χώρα, ἀντίκρυ, στὴν Ἀνατολή, ὅπου φύγανε οἱ ἄλλοι ἀπ' τὸ ἔθνος του. 

Ἦταν ἡ μόνη εὐτυχία, ἡ τελευταία, ποὺ μποροῦσε να περιμένει ἀπ' τὴ ζωή. Δὲν τοῦ τὴν ἄφησαν οἱ ἄνθρωποι, μήτε αὐτή. 

Σὰν ἔβλεπε κανένα χριστιανὸ ποὺ ἀπ' τὰ σουσούμια του τὸν μάντευε καλόγνωμον ἄνθρωπο, ἔπεφτε στὰ γόνατά του, πάνω στὸ χῶμα, καὶ τὸν παρακαλοῦσε: 

- Βοήθησέ με, κι ὁ Ἀλλὰχ εἶναι μεγάλος καὶ θὰ σοῦ τὸ πληρώσει. Βοήθησέ με νὰ πάγω κεῖ ποὺ πῆγαν οἱ δικοί μου. 

Τοῦ ἔλεγε πὼς στὴν Ἀνατολὴ εἶναι θαμμένος ὁ ἀδερφός του, ποὺ τὸν πῆρε ὁ μεγάλος πόλεμος. 

Θὰ ρωτήσει ποῦ εἶναι τὸ μπογάζι τοῦ Τσανάκαλε. Καὶ βέβαια θὰ τοῦ ποῦνε. 

Θὰ πάει στὸ μπογάζι τοῦ Τσανάκαλε καὶ βέβαια θὰ βρεῖ τὸν τάφο τοῦ ἀδερφοῦ του. Ἐκεῖ νὰ ἡσυχάσει, στὸ ἴδιο χῶμα, μαζί του. 

Αὐτὰ ἔλεγε, καὶ τὰ δάκρυα τρέχαν ἀπ' τ' ἀγαθὰ μάτια του, μπερδεύονταν πάνω στ' ἄσπρα του τὰ γένια. 

Μά, ὅσο κι ἂν παρακαλοῦσε, στάθηκε ἀδύνατο νὰ τὸν ἀφήσουν νὰ φύγει. 

Ἔτσι σιγὰ-σιγὰ τὸ πῆρε ἀπόφαση πὼς «κισμὲτ» ἦταν νὰ πεθάνει μονάχος κ' ἔρημος στὴ γενέθλια γῆ. 

Καὶ, ὅπως τὰ συνηθίζει ὅλα κανεὶς στὸν κόσμο τοῦτον, ἔτσι τὸ συνήθισε κι αὐτό. 

Ἀπ' τὴν ἄλλη μεριὰ κ' οἱ χριστιανοὶ σιγὰ - σιγὰ τὸ συνηθίσανε, πάψαν νὰ πειράζουν τὸν Ἀκὴφ καὶ νὰ φτύνουν στὸ χῶμα ποὺ εἶχε πατήσει. 

Μὲ τὸν καιρὸ μὰλιστα πῆγαν καὶ πιὸ πέρα ἀκόμα: ἄρχισαν νὰ τὸν καταλαβαίνουν καὶ νὰ τὸν πονοῦν. 

Ἡ χαρὰ εἶναι ἕνας ὀξὺς τόνος ποὺ τεντώνεται σὰ νεῦρο μὲς στὸν ἀγέρα, ἕνας σπάνιος τόνος μές στὴ γενικὴ συμφωνία - πειράζει τοὺς ἀνθρώπους σὰν ξιπασμένη φωνή. 

Μὲ τὴ λύπη εἶναι ἄλλο - ἔχουν τόσο πολὺ συνηθίσει οἱ ἄνθρωποι ν' ἀκοῦνε τὴ συμφωνία τῆς λύπης καὶ νὰ τὴν αἰσθάνουνται. 

Μέρα μὲ τὴ μέρα οἱ χριστιανοὶ τοῦ τόπου, φουκαράδες τῆς γῆς καὶ τῆς θάλασσας, κ' οἱ χριστιανοὶ πρόσφυγες ποὺ ἦρθαν ἀπ' τὴν Ἀνατολὴ ἄρχισαν νὰ πλησιάζουν τὴ δυστυχία τοῦ Ἀκήφ, νὰ τὴν καταλαβαίνουν. 

Σμίγανε, λέγαν τὰ βάσανά τους ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, καὶ κλαῖγαν τὴ μοίρα τους. 

Μιὰ φορὰ ὁ Ἀκὴφ ἔκαμε λάθος στὸ φεγγάρι καὶ νήστεψε δυὸ φορὲς τὸ ραμαζάνι. Ὅταν αὐτὸ μαθεύτηκε κανένας χριστιανὸς δὲ σκέφτηκε νὰ γελάσει. 

Ἕνας χριστιανὸς εἶπε: - Ὁ προφήτης του τὸν ξέχασε τὸν Ἀκήφ. Τί πειράζει ποὺ κι ὁ Ἀκὴφ ξέχασε σὲ ποιὸ φεγγάρι νὰ τὸν προσκυνήσει; Οἱ προφῆτες ξεχάσαν τοὺς ἀνθρώπους. 

Πάνω στὸ βουνὸ τῆς Λέσβου, τὸ κατάφυτο ἀπὸ ἐλιές, ἀπόψε, στὴν καθαρὴ νύχτα τῆς Ἀνάστασης, οἱ δυὸ ἄνθρωποι - ὁ χτιστιανὸς ὁ Βασίλης ὁ Βάρκας κι ὁ Τοῦρκος ὁ Ἀκὴφ - ἔρημοι ἔχουν σιμώσει, κάθουνται ὁ ἕνας κοντὰ στὸν ἄλλο καὶ δὲ μιλοῦν. 

Ἀπὸ πάνω τους εἶναι τ' ἄστρα. Καὶ τὰ φύλλα ποὺ δὲ σαλεύουν. 

Ἕνα-ἕνα ἀρχίζουν νὰ ἔρχουνται τὰ ὅσα ἔζησαν, νὰ περνοῦν καὶ νὰ χάνουνται. 

Σ' ἕνα φαράγγι τῆς Ἀνατολῆς εἶναι ἕνα καλύβι. Τέτοια ὥρα, σὰν ἀπόψε, χτυποῦσε ἡ πόρτα. 

Ὁ ἕνας εἰδοποιοῦσε τὸν ἄλλο, οἱ βοσκοί, σ' ὅλα τὰ καλύβια, πὼς εἶναι ἡ ὥρα νὰ κατεβοῦν γιὰ τὴν Ἀνάσταση. 

Κατεβαῖναν ὅλοι μαζὶ στὸ κοντινὸ χωριό, κι ἂν ἦταν πολὺ σκοπεινὴ ἡ νύχτα φώτιζαν τὸ μονοπάτι μὲ ἀναμμένα δαδιὰ ποὺ βαστοῦσαν στὰ χέρια. 

Τότε ἀκόμα δὲν ἦταν πόλεμος, καὶ μὲς στὸ καλύβι τοῦ Βασίλη τοῦ Βάρκα ἦταν ἕνα παιδὶ ποὺ εἶχε μαῦρα σκληρὰ μαλλιὰ καὶ πρόσωπο μὲ τὸ χρῶμα τοῦ σταριοῦ. 

Ὁ γερο-Βάρκας βλέπει ἀπόψε πολλὴ ὥρα αὐτὸ τὸ ζευγάρι τὰ μάτια νὰ γεμίζουν τὴ νύχτα. 

Τὰ βλέπει στὸ μονοπάτι τοῦ φαραγγιοῦ, στὴ λὰμψη τῶν ἀναμμένων δαδιῶν. Μιὰ στιγμή. Μιὰ στιγμή ἀκόμα. 

Ὕστερα, σιγά, ἡ λάμψη ἀρχίζει νὰ σβήνει. 

Δὲν ὑπάρχει πιὰ φαράγγι, δὲν ὑπάρχει ἕνα καλύβι - μήτε ἀπ' τὸ παιδικὸ πρόσωπο μένει τίποτα ποὺ νὰ ὑπάρχει. Ὅλα εἶναι ἔρημα. 

- Σὲ τί φταίξαμε;... - Σὲ τί φταίξαμε;... μουρμουρίζει σιγανὰ ὁ γέροντας τῆς Ἀνατολῆς, καὶ τὰ δάκρυα βρέχουν τὸ πρόσωπό του. Σὲ τί φταῖξαν; 

Κεῖ πλάι, σὲ μιὰν ἄλλη γέρικη καρδιά, ἕνα ἄλλο παιδικὸ πρόσωπο προσπαθεῖ νὰ μείνει μιὰ στιγμή, ἔτσι ὅπως περνᾶ ἡ ἀστραπὴ καὶ χάνεται. 

Δὲν ἦταν παραπάνω ἀπὸ εἴκοσι χρονῶ σὰν ἔφυγε καὶ χάθηκε γιὰ πάντα ἀπ' τὴ ζωή του. Ὅ,τι ἔβγαινε χνούδι στὸ πρόσωπό του. 

- Σὲ τί φταίξαμε;... μουρμουρίζει τώρα κι ὁ Ἀκήφ. Σὲ τί φταίξαμε; 

Καὶ τὰ δάκρυα ὁλοένα τρέχουν ἀπ' τὰ μάτια τους, ἕνα παράπονο βαθὺ καὶ ἱερὸ σὰν τῶν παιδιῶν ποὺ δὲν καταλαβαίνουν γιατί τὰ πίκραναν. 

Κάμποση ὥρα πέρασε. Οἱ δυὸ γέροντες πάνω στὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν σιγὰ-σιγὰ ἀρχίζουν νὰ ἡσυχάζουν. 

- Κοίταξε κάτω, εἶπε ὁ Ἀκήφ. Χαμηλά, στὴν πεδιάδα ὅπου εἶναι τὸ χωριό, φαίνουνται τώρα πολλὰ μικρὰ φῶτα. Θὰ εἶναι οἱ χριστιανοὶ ποὺ βγῆκαν γιὰ τὴν Ἀνάσταση. 

Ὁ μπαρμπα-Βασίλης γονατίζει στὸ χῶμα, κάνει μιὰ μετάνοια, τὸ φιλᾶ, κ' ὕστερα μένει ἔτσι νὰ προσεύχεται. 

Ὁ Ἀκὴφ κοιτάζει μὲς στὴ νύχτα τὸ σκοτεινὸ ὄγκο τοῦ φίλου του ποὺ προσπαθεῖ νά 'βρει τὴ γαλήνη μιλώντας μὲ τὸ Θεό του. Μιὰ στιγμή. Μιὰ στιγμή ἀκόμα. 

Καὶ ὁ Ἀκήφ, γιὰ νὰ μὴν εἶναι μόνος, σιγὰ-σιγὰ, ἀσυναίσθητα γονατίζει κι αὐτὸς κι ἀρχίζει νὰ προσεύχεται, τὴ νύχτα τῆς Ἀνάστασης, στὸ δικό του τὸ Θεό. 

Γιὰ κάμποση ὥρα πάνω σ' αὐτὸ τὸ βουνὸ μὲ τὶς ἐλιὲς δὲν ὑπάρχει παρὰ μονάχα τούτη ἡ σιωπηλὴ συνομιλία μὲ τοὺς δυὸ μακρινοὺς Θεοὺς ποὺ ἀπόστρεψαν τὸ πρόσωπό τους ἀπ' τοὺς ἀνθρώπους. 

Ἡ νύχτα εἶχε προχωρήσει πολύ. Ἡ πρωινή δροσιὰ ἄρχισε νὰ πέφτει. 

- Κρυώνω, εἶπε ὁ Ἀκήφ. - Σὲ λίγο θὰ χαράξει, εἶπε ὁ χριστιανὸς γέροντας. Πρέπει νὰ κοιμηθοῦμε. 

Σηκώνεται ἀπάνω. Σηκώνεται κι ὁ Ἀκήφ. Κάνει ἕνα βῆμα πρὸς τὸ καλύβι. Ἀβέβαιο. Τὰ γόνατά του τρὲμουν. 

- Ἀκούμπησε ἀπάνω μου, εἶπε ὁ χριστιανὸς στὸν Τοῦρκο. 

ΤΕΛΟΣ