PATROLOGOS project

Ἡ προσευχὴ τῆς Κατινίτσας 

Τὸ βράδυ πρὶν ἡ Κατινίτσα πέση στὸ κρεβατάκι της, 
κάνει αὐτὴ τὴν προσευχή: - Παναγίτσα μου, φύλαγε τὸν πατέρα μου, 
τὴ μαμά μου, τὰ ἀδερφάκια μου, 
τὴ θείτσα μου καὶ ὅλους μου τοὺς συγγενεῖς. 
Φύλαξε ὅλο τὸν κόσμο καὶ τὰ καλὰ παιδάκια. 
Καλοξημέρωσέ με καὶ κάνε με καλὸ καὶ φρόνιμο κοριτσάκι... 

Καμιὰ φορὰ ἡ Κατινίτσα ξεχνιέται 
καὶ κάνει τὴν προσευχή της μὲ κλεισμένα τὰ μάτια ἀπὸ τὴ νύστα. 
Τότε κάνει λάθος καὶ λέει: 
- Θείτσα μου, φύλαγε τὴν Παναγίτσα μου. 
Ἤ: 
- Ἀξίωσέ μὲ καὶ καλοξημέρωσέ με νὰ γίνω καλὸ κορίτσι. 

Μὰ αὐτὰ δὲν εἶναι τίποτε. 
Ἡ Παναγίτσα ξέρει τί θέλει νὰ πῆ καὶ τὴν ἀκούει. 
Τὸ κακὸ εἶναι, ποὺ πολλὲς φορὲς ἡ Κατινίτσα, ἀπὸ τὴν πολλὴ νύστα, 
βαριέται νὰ πῆ τὴν προσευχή της. 
Ἄλλη φορὰ πάλι τὸ ξεχνᾶ 
καὶ κάποτε πεισμώνει καὶ κλαίει. 

- Δὲν ντρέπεσαι, ποὺ σὲ βλέπει ἡ Παναγίτσα; τῆς λέει ἡ γιαγιά της. 
- Ἡ Παναγίτσα δὲ βλέπει ἀπὸ δῶ, ἀποκρίνεται ἡ Κατινίτσα. 
Ξέρω ἐγὼ κατὰ ποῦ εἶναι τὰ μάτια της γυρισμένα. 

Ἀλήθεια, 
τὰ μάτια τῆς Παναγίτσας εἶναι γυρισμένα ψηλὰ κατὰ τὸ ταβάνι. 
Εἶναι μιὰ παλιὰ ὡραία εἰκόνα. 
Εἶναι κρεμασμένη στὸν τοῖχο, ἐπάνω ἀπὸ τὸ κρεβατάκι τῆς Κατινίτσας. 

- Ἡ Παναγίτσα βλέπει παντοῦ. 
Βλέπει ὅπου θέλει, τῆς ἀποκρίνεται ἡ γιαγιά της. 
Μὰ καὶ νὰ μὴ σὲ βλέπη, μήπως δὲ σ’ ἀκούει; 

Βέβαια. Ἡ Παναγίτσα ἔχει αὐτιά. 
Καὶ ἡ Κατινίτσα συλλογίζεται τώρα, 
πὼς τὰ αὐτιὰ τῆς Παναγίτσας τ’ ἀκοῦνε ὅλα, 
ὅπου κι ἂν εἶναι γυρισμένα. 
Ὅμως ἡ Κατινίτσα, ἂν καὶ τὸ παραδέχεται αὐτό, 
δὲ σηκώνεται νὰ κάμη τὴν προσευχή της. 

Ἡ γιαγιὰ τῆς Κατινίτσας ὑποφέρει πολύ, 
γιὰ νὰ τὴν καταφέρη νὰ κάμη τὴν προσευχή της. 
Καμιὰ φορὰ ἡ γιαγιὰ βαριέται τὸ πεῖσμα τῆς Κατινίτσας 
καὶ τὴν ἀφήνει νὰ κοιμηθῆ χωρὶς προσευχή. 
- Ἔτσι, σὰν ἕνα κακὸ παιδί, τῆς λέει. 

Τὴν ἄλλη μέρα ἡ Κατινίτσα δὲν εἶναι καθόλου καλὸ κορίτσι. 
Κάνει ἀταξίες. 
Ἡ μαμὰ τὴ μαλώνει καὶ στὸ τραπέζι δὲν τῆς δίνουν φροῦτο. 
Φυσικά! Δὲν ἔκαμε τὴν προσευχή της, 
δὲν παρακάλεσε τὴν Παναγίτσα νὰ τὴ βοηθήση! 
Πῶς μπορεῖ λοιπὸν νὰ εἶναι φρόνιμο κορίτσι; 

Ἡ Κατινίτσα μετάνιωσε. 
Τὸ βράδυ ὅταν νυστάξη κάνει μόνη της τὴν προσευχή της, χωρὶς νὰ τὴν παρακαλέσουν. 
Τώρα ἡ Κατινίτσα εἶναι καλὸ κορίτσι. 

Εἶναι μιὰ χαρὰ νὰ τὴ βλέπης καὶ νὰ τὴν ἀκοῦς. 
Γονατίζει στὸ κρεβατάκι της 
καὶ σηκώνει τὸ κεφάλι της μὲ τὰ ξανθὰ σγουρόμαλλα πρὸς τὴν εἰκόνα. 
Σταυρώνει τὰ χεράκια της ἐμπρὸς στὸ στῆθος της 
καὶ ἡ φωνούλα της γλυκιὰ καὶ καθαρὴ ἀκούεται νὰ λέη: 
«Παναγίτσα μου, φύλαγε τὸν μπαμπά μου, τὴ μαμά μου... 

Ὕστερα σὰν τὸ πουλάκι 
γέρνει στὸ κρεβατάκι της καὶ ἀποκοιμιέται. 

Ἡ μάνα 

Ἡ Μαρίκα, ἡ Νίτσα καὶ ὁ Μίμης, 
τὰ τρία τ’ ἀδερφάκια, ἔπαιζαν μέσα σὲ ἕνα δωμάτιο, ποὺ ἦταν ὅλο δικό τους. 
Εἶχαν στὴ μέση τὰ παιγνίδια τους, 
ὡραῖα, καινούργια παιγνίδια, 
τὰ περισσότερα δῶρα τῆς τελευταίας πρωτοχρονιᾶς. 

Ἡ Μαρίκα συγύριζε τὴν κούκλα της. 
Ἡ Νίτσα ἔπλενε τὸ φλιντζανάκι τῆς δικῆς της, 
γιὰ νὰ τῆς δώση νὰ πιῆ τὸ γάλα της, 
ὅπως ἡ μαμά της ἔκανε γι’ αὐτήν. 
Ὁ Μίμης κούρντιζε καὶ ξανακούρντιζε τὸ σιδηρόδρομό του. 

Ὅμως τὰ παιδιὰ δὲν ἦταν χαρούμενα. 
Ἔπαιζαν χωρὶς ὄρεξη καὶ γκρίνιαζαν μὲ τὸ τίποτε. 

- Σοῦ εἶπα χίλιες φορές, Νίτσα, 
νὰ μὴν πλένης ἐδῶ τὰ φλιντζάνια. 
Γεμίζεις τὸν κόσμο νερά, εἶπε ἡ Μαρίκα. 
- Ποῦ τὰ βλέπεις τὰ νερά; ἀπάντησε ἐκείνη πειραγμένη. 
Μιὰ σταλαγματιὰ ἔπεσε καὶ στέγνωσε κιόλας. 

- Ἐμπρός, κάμετε τόπο, σᾶς λέω! 
Ὁ σιδηρόδρομος περνᾶ, ξεφώνιζε ὁ Μίμης. 
- Καλὲ Μίμη, τί φωνὲς εἶν’ αὐτές; λέει ἡ Μαρίκα. 
Ξεχνᾶς, πὼς ἡ μαμὰ εἶναι ἄρρωστη; 

Ὁ Μίμης, ποὺ ἔτρεχε πίσω ἀπὸ τὰ βαγόνια του, 
σὰν νὰ ἦταν κι αὐτὸς κουρντισμένη μηχανή, σταμάτησε ἀπότομα. 
Ἄνοιξε τὰ μάτια του μεγάλα μεγάλα, 
κοίταξε τρομαγμένα κατὰ τὴν πόρτα καὶ εἶπε σιγά: 
- Ποπό! Τί ἔπαθα! 

Ἡ Νίτσα, κρατώντας τὴ μικρὴ πετσετούλα τῆς κούκλας της, 
ἦρθε κοντά του καὶ ἄρχισε νὰ τοῦ μιλῆ σοβαρά. 
Τοῦ μιλοῦσε σὰ γριούλα, ποὺ ξέρει πολλὰ πράματα. 
- Σοῦ τὸ εἴπαμε τόσες φορές, καημένε! 
Δὲν κάνει ν’ ἀκούη ἡ μαμά κρότους. 
Ποῦ ἔχεις τὸ μυαλό σου, παιδάκι μου; 

Τὸ παιδί, ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ καταλάβη 
πῶς τὸ ξέχασε καὶ ἔκανε ἀνησυχίες, 
μαζεύτηκε σὲ μιὰν ἄκρη ντροπιασμένο. 
Κι ὁ σιδηρόδρομος σταμάτησε τὸ ταξίδι του. 

- Ἄχ! Πότε πιὰ θὰ γίνη καλὰ ἡ μητέρα, 
εἶπε ἡ Μαρίκα σὲ λίγο ἀναστενάζοντας, 
καθίζοντας τὴν κούκλα της σὲ μιὰ καρεκλίτσα. 
- Τί μποροῦσε νὰ τὴν κάμη νὰ γίνη πιὸ γρήγορα καλά; ρώτησε δειλὰ δειλὰ ὁ Μίμης. 

- Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα νὰ μὴν ἀκούη τὰ ξεφωνητά σου! 
Τοῦ εἶπε ἡ Μαρίκα αὐστηρὰ. 
- Καλὰ αὐτό. Μὰ τί ἄλλο; 
- Τί ἄλλο; εἶπαν τὰ κορίτσια καὶ κοιτάχτηκαν. 
Ἐλᾶτε νὰ σκεφτοῦμε. 

Εἶχαν σοβαρευτῆ τώρα καὶ τὰ τρία. 
Καὶ τὰ τρία τὴν ἴδια σκέψη εἶχαν μέσα στὸ κεφαλάκι τους: 
Τί θὰ μποροῦσε νὰ κάμη τὴ μητέρα πιὸ γρήγορα καλὰ. 

Ξαφνικὰ ἡ Νίτσα ἔβαλε τὰ κλάματα. 
- Δὲ βρίσκω τίποτε, εἶπε, τίποτε. 
- Κι ἐγὼ δὲ βρίσκω, εἶπε ὁ Μίμης 
καὶ χτύπησε τὰ γόνατά του στενοχωρημένος, σὰ μεγάλος ἄντρας. 

Ἡ παραμάνα μοῦ ἔχει πεῖ, εἶπε σιγὰ σιγὰ ἡ Μαρίκα, 
πὼς στὸν τόπο της, ὅταν ἀρρωστήση κανένας, 
στέλνουν τάματα στὴν ἐκκλησία καὶ γίνεται καλά. 
- Νὰ στείλωμε κι ἐμεῖς τάματα, εἶπαν τ’ ἄλλα δυὸ παιδιά, 
χωρὶς καλὰ νὰ ξέρουν τί σημαίνει αὐτὴ ἡ λέξη. 

- Ὅ,τι σὲ πονεῖ, τὸ κάνεις ἀσημένιο καὶ τὸ στέλνεις στὴν Παναγία. 
Πόδι, χέρι, ὅ,τι σὲ πονεῖ, 
ἐξήγησε ἡ Μαρίκα. 
- Ἐμεῖς νὰ στείλωμε μιὰν ὁλόκληρη ἀσημένια μαμά! Εἶπε ἡ Νίτσα. 

- Μὰ ποῦ θὰ βροῦμε χρήματα; 
- Δὲν πρέπει κανεὶς νὰ ξέρη τίποτε! 
- Ναί, μὰ ποῦ θὰ τὰ βροῦμε 
τὰ χρήματα, ποὺ μᾶς χρειάζονται; 

Τὰ παιδιὰ ἦταν τώρα ἀναστατωμένα. 
Καθένα εἶχε κάτι νὰ προτείνη. 

Ξαφνικὰ ἡ Μαρίκα εἶπε: 
- Νὰ πουλήσωμε τὰ παιγνίδια μας, παιδιά! 
Νὰ τὰ δώσωμε στὴν παραμάνα νὰ τὰ πουλήση! 
- Ναί, εὖγε! Ὡραία ἰδέα! 
Νὰ τὰ πουλήσωμε ὅλα τὰ παιγνίδια. 

Τόσο ξεχάστηκαν ὅμως τὰ παιδιὰ μὲ τὴ συζήτησή τους, 
ποὺ δὲν κατάλαβαν πὼς ἄνοιξε σιγὰ σιγὰ ἡ πόρτα καὶ φανερώθηκε ὁ πατέρας. 
Εἶχε ἀκούσει τὶς φωνές τους 
καὶ ἦρθε νὰ ἰδῆ τί τρέχει. 
Ἀπὸ τὰ λίγα ποὺ ἄκουσε καὶ εἶδε, 
κατάλαβε τί γινόταν μέσα στὶς ψυχοῦλες τῶν παιδιῶν του. 

Συγκινημένος καὶ μόλις κρατώντας τὰ δάκρυά του, 
τὰ πλησίασε, τ’ ἀγκάλιασε καὶ τὰ τρία καὶ τοὺς εἶπε: 
- Δὲν εἶναι καμιὰ ἀνάγκη, χρυσά μου παιδάκια, 
νὰ πουλήσετε τὰ παιγνίδια σας. 
Δὲ χρειάζεται νὰ στείλετε τάματα στὴν ἐκκλησία. 
Ἡ Παναγία, ποὺ βρίσκεται παντοῦ, σᾶς ἄκουσε 
καὶ κατάλαβε τὸν πόνο σας. 

Θὰ τὴ γιατρέψη τὴ μαμά σας. 
Μὰ σ’ αὐτὸ θὰ τὴν βοηθήση 
καὶ ἡ ἀγάπη ποὺ τῆς ἔχετε. 
Γιατὶ ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ μεγαλύτερη δύναμη ποὺ ὑπάρχει στὸν ἄνθρωπο. 
Ἐλᾶτε τώρα νὰ πᾶμε σιγὰ σιγὰ ὅλοι μαζί, 
νὰ τὴν ἰδοῦμε μιὰ στιγμὴ 
καὶ νὰ τῆς στείλωμε ἀπὸ μακριὰ τὸ φιλὶ τῆς ἀγάπης μας. 

Τὸ βάρος τῆς λύπης ἔφυγε μονομιᾶς 
ἀπ’ τὶς καρδοῦλες τῶν παιδιῶν. 
Κρεμάστηκαν ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ πατέρα τους 
καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Πνίγοντας μὲ δυσκολία τὰ χαρούμενα ξεφωνητά τους, 
ἔφτασαν στὴν πόρτα τοῦ δωματίου τῆς μητέρας. 
Τὴν ἄνοιξαν σιγὰ σιγὰ καὶ ἀπὸ κεῖ τῆς ἔστειλαν ἀπὸ ἕνα φιλί. 

Τ’ ἀγαπημένα ἀδερφάκια 

Ὁ Κωστάκης καὶ ἡ Λέλα ἦταν ἕτοιμοι γιὰ ἔξω. 
Θὰ πήγαιναν περίπατο μὲ τὸν πατέρα τους. 
Ὁ Κωστάκης εἶχε μεγάλη χαρὰ 
καὶ χοροπηδοῦσε μέσα στὴν τραπεζαρία. 
Ξαφνικὰ ὁ Κωστάκης σκόνταψε σ’ ἕνα μεγάλο ἀνθοδοχεῖο. 
Τὸ ἀνθοδοχεῖο ἔπεσε κάτω κι ἔγινε χίλια κομμάτια. 

Ἡ Λέλα, 
καταλυπημένη γιὰ τὴν ἀπροσεξία τοῦ ἀδερφοῦ της, 
ἔτρεξε νὰ τὸν βοηθήση. 
Ἔσκυψε κάτω κι ἄρχισε νὰ μαζεύη τὰ σπασμένα κομμάτια. 

Ἐκείνη τὴ στιγμὴ μπῆκε ὁ πατέρας. 
Εἶδε τί ἔκανε ἡ Λέλα σκυμμένη καὶ θυμωμένος φώναξε: 
- Ἀπρόσεκτη, ἔσπασες τὸ ἀνθοδοχεῖο, καὶ δὲ μιλᾶς κιόλας! 
Θὰ καθίσης λοιπὸν σπίτι, νὰ μάθης ἄλλη φορὰ νὰ προσέχης περισσότερο. 
Ἡ Λέλα χαμήλωσε τὰ μάτια της καὶ δὲν ἀπάντησε. 

Ὁ Κωστάκης σαστισμένος κοίταξε μιὰ στιγμὴ τὴ Λέλα, 
ὕστερα τὸν πατέρα του καὶ εἶπε: - Ὄχι πατέρα, ἡ Λέλα! 
Ἐγὼ θὰ μείνω στὸ σπίτι, γιατὶ ἐγὼ ἔσπασα τὸ ἀνθοδοχεῖο. 

Ὁ πατέρας στάθηκε μιὰ στιγμὴ 
καὶ κοίταξε τὰ παιδιά του μὲ συγκίνηση. 
Ὕστερα τ’ ἀγκάλιασε καὶ τὰ δυὸ καὶ εἶπε: 
- Θαρθῆτε κι οἱ δυὸ μαζί μου, 
γιατὶ κι οἱ δυό σας εἶστε καλὰ παιδιά. 
Ἐσύ, Λέλα, γιατὶ χωρὶς παράπονο δέχτηκες νὰ στερηθῆς 
γιὰ χάρη τοῦ ἀδερφοῦ σου. 
Κι ἐσύ, Κωστάκη, γιατὶ δὲν καταδέχτηκες νὰ κρύψης τὸ σφάλμα σου. 
Ἐλᾶτε νὰ μὲ φιλήσετε καὶ πᾶμε. 

Μὲ τὸ πρόσωπο γελαστὸ καὶ τὰ μάτια δακρυσμένα 
ὁ Κωστάκης καὶ ἡ Λέλα ἔτρεξαν καὶ φίλησαν τὸν μπαμπά τους. 
Ὕστερα καὶ οἱ τρεῖς εὐχαριστημένοι βγῆκαν ἔξω. 

Ἡ Λέλα καὶ ὁ Κωστάκης δὲ θὰ ξεχάσουν ποτὲ τὴν ἡμέρα ἐκείνη. 
Ἔδωσαν καὶ οἱ δυό τους μὲ τὴν ἀγάπη τους 
μιὰ μεγάλη χαρὰ στὸν πατερούλη. 

Τὸ παράπονο τῆς Μαρίκας 

Ἡ Μαρίκα ἔχει ἕνα κρυφὸ παράπονο. 
Ἡ Μαρίκα ἀγαπάει τὰ ξαδερφάκια της, 
τὶς συμμαθήτριές της μὲ ὅλη της τὴν καρδιά. 
Ἐκεῖνα ὅμως δὲν τὴν ἀγαποῦν. 
Τὸ καταλαβαίνει ἡ Μαρίκα, γιατὶ στὰ παιγνίδια τους δὲν παίζουν μαζί της. 

Πῶς ὅμως νὰ τὴν ἀγαπήσουν; 
ἡ Μαρίκα, ἐνῶ εἶναι τόσο καλή, 
ἔχει ἕνα πολὺ μεγάλο ἐλάττωμα. Εἶναι πάντα ἀκάθαρτη. 

Κάθε πρωί, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πλένονται, 
ἡ Μαρίκα δὲ θέλει νὰ πλυθῆ. 
Φοβᾶται τὸ νερό, σὰ νὰ εἶναι φωτιά. 
Ἐνῶ ὅλα τὰ παιδάκια κάθε πρωὶ χτενίζονται, 
ἡ Μαρίκα δὲ θέλει νὰ χτενιστῆ. 
Θαρρεῖς καὶ φοβᾶται μὴ τὴ φάη τὸ χτένι μὲ τὰ δόντια! 

Ἂν δὲν ἦταν ἡ μητέρα της, 
γιὰ νὰ τὴν πλύνη καὶ νὰ τὴ συγυρίση, 
ἡ Μαρίκα θὰ ἔβγαινε ἀπὸ τὸ σπίτι της, 
χωρὶς νὰ βρέξη οὔτε τὰ δάχτυλά της στὸ νερό. 
Ὅλοι ὅμως οἱ κόποι τῆς μητέρας της πᾶνε χαμένοι. 
Ἅμα ἡ Μαρίκα μείνη μονάχη της, 
δὲν περνάει μιὰ ὥρα καὶ βρίσκεται πάλι λερωμένη. 

Τί ἄσκημη ποὺ φαίνεται τώρα! 
Τὰ φορέματά της εἶναι γεμάτα χώματα 
καὶ τὰ μάγουλά της σκονισμένα καὶ ἱδρωμένα. 
Τὰ μαλλιά της εἶναι σὰν κουβάρι ἀπὸ κλωστὲς μπερδεμένες. 
Τὰ παπούτσια της εἶναι φορτωμένα ἀπὸ λάσπη. 
Ἂν πῆς καὶ γιὰ τὰ χέρια της, ἀλίμονο! 

Ὁ περιβολάρης ὁ μπαρμπα-Γιάννης, 
μιὰ μέρα ποὺ εἶδε τὰ χέρια της ἔτσι λερωμένα, 
τῆς εἶπε: - Ἔλα, Μαρίκα 
νὰ φυτέψω βασιλικὸ στὰ χέρια σου! Τί ντροπή!... 

Καὶ ποῦ νὰ ἰδῆτε τί κάνει ἀκόμη! 
Σκουπίζει τὴν πένα της μὲ τὴν ποδιά της. 
Καμιὰ φορὰ μάλιστα καὶ μὲ τὰ χείλη της. 

Μὰ καὶ ὅσα πράγματα εἶναι δικά της, ὅλα τῆς μοιάζουν. 
Ἡ κούκλα της, ποὺ ἦταν τόσο ὡραία, ὅταν τῆς τὴ χάρισαν, 
τώρα εἶναι καταλερωμένη καὶ τὸ πρόσωπό της δὲ γνωρίζεται. 
Τὰ ἄλλα της παιγνιδάκια εἶναι στὴν ἴδια καὶ χειρότερη κατάσταση. 
Ἀκάθαρτα καὶ ἐλεεινά. 

Γι’ αὐτὸ κανένα κοριτσάκι δὲ θέλει νὰ παίξη μαζί της. 
Ὅλοι τὴν ἀποφεύγουν. 

Ἂν ρωτήσετε καὶ γιὰ τὰ βιβλία της καὶ γιὰ τὰ τετράδιά της, 
ἀλίμονο! 
Ὅλα εἶναι σχισμένα, ξηλωμένα καὶ χωρὶς ἐξώφυλλα. 
Τὰ φύλλα εἶναι τσακισμένα στὶς γωνιές, 
γεμάτα ἀπὸ μελανιὲς καὶ ἀπὸ ψίχουλα. 

Πῶς λοιπὸν οἱ συμμαθήτριές της νὰ τὴν ἀγαποῦν; 
πῶς νὰ τὴν ἀφήσουν νὰ πιάση τὰ βιβλία τους, 
τὰ παιγνίδια τους ἢ τὶς ζωγραφιές τους; 
πῶς νὰ παίξουν μαζί της, ἀφοῦ εἶναι πάντα λερωμένη καὶ τὴ σιχαίνονται; 

Ἡ Μαρίκα εἶναι ἀρκετὰ ἔξυπνη καὶ ἐπιμελής. 
Γράφει καλούτσικα. Καὶ ὅμως 
ποτὲ δὲν πῆρε καλὸ βαθμό στὴν καλλιγραφία. 
Τὸ μαντεύετε γιατί. 

Χύνει παντοῦ μελάνια ἀπὸ τὸ καλαμάρι της. 
Μελάνια στὰ βιβλία της, μελάνια στὰ τετράδιά της, μελάνια στὴν ποδιά της. 
Ἀκόμα καὶ τὸ πρόσωπό της καὶ τὰ μαλλιά της εἶναι μελανωμένα. 
Θαρρεῖς καὶ τὸ κάνει ἐπίτηδες. 

Ἂς μὴν ἔχη λοιπὸν παράπονο, 
ποὺ οἱ ἄλλοι δὲν τὴν ἀγαποῦν 
καὶ ἂς κοιτάξη νὰ διορθωθῆ. 
Καὶ ἂν σεῖς, μικροί μου φίλοι, ξέρετε κανένα παιδάκι, 
ποὺ νὰ ἔχη τὸ ἐλάττωμα τῆς Μαρίκας, 
νὰ τοῦ δώσετε νὰ διαβάση αὐτὴ τὴν ἱστορία. 
Θαρρῶ, πὼς θὰ τὸ ὠφελήσετε. 

Τὸ μάθημα ποὺ κάνουν τὰ λουλούδια 

Μέσα στὴν τάξη τοῦ Κωστάκη, 
πάνω σ’ ἕνα ὡραῖο τραπεζάκι, 
εἶναι τοποθετημένα μερικὰ ἀνθοδοχεῖα. 
Τὰ παιδιὰ φροντίζουν πάντα μὲ τὴ σειρά τους 
νὰ τὰ στολίζουν μὲ λουλούδια τῆς ἐποχῆς: 
μενεξέδες, κρίνα, τριαντάφυλλα, 
μαργαρίτες, γαρύφαλλα καὶ ἄλλα, 
ποὺ κάνουν τὴν τάξη πρόσχαρη καὶ γελαστή. 

Λένε πὼς τὰ λουλούδια, ὅπου καὶ ἂν βρίσκωνται, 
εἴτε στοὺς κήπους, εἴτε στὰ λιβάδια, εἴτε στὰ δάση, 
ἔχουν τὴ συνήθεια νὰ κρυφομιλοῦν 
μὲ τὸν ἀέρα καὶ μὲ τὶς πεταλοῦδες. 

Νά τί ψιθύριζαν κάποτε τὰ λουλούδια στ’ αὐτιὰ τῶν παιδιῶν 
σιγανὰ σιγανά, ἔτσι ποὺ κανεὶς ἄλλος δὲν μπόρεσε νὰ τ’ ἀκούση. 

- Ἀγαπημένα μας παιδιά, ξέρετε γιατί 
τὰ πέταλά μας εἶναι ἁπαλὰ σὰν τὸ βελοῦδο; 
ξέρετε γιατί μυρίζομε ἔτσι ὡραῖα; 
Γιατὶ κάθε μέρα ὁ ἥλιος μᾶς ζωογονεῖ μὲ τὸ φῶς του, 
ὁ καθαρὸς ἀέρας μᾶς νανουρίζει μὲ τὰ χάδια του 
καὶ ἡ πρωινὴ δροσιά μᾶς λούζει. 

Καὶ σεῖς εἶστε λουλούδια σὰν κι ἐμᾶς. 
Γι’ αὐτό, 
ἂν θέλετε καὶ σεῖς νὰ κάμετε ροδοκόκκινα μάγουλα, 
νὰ ζῆτε ὅσο μπορεῖτε περισσότερο ἔξω, 
στὸν καθαρὸ ἀέρα καὶ στὸν ἥλιο, 
νὰ λούζετε ὅλο σας τὸ σῶμα μὲ τὸ καθαρὸ νερό. 

Κοιτάξετε! Μᾶς ἔχετε βάλει ἐδῶ τὸ ἕνα κοντὰ στὸ ἄλλο 
καὶ κάνομε μιὰν ὄμορφη ἀνθοδέσμη. 
Τὸ ἴδιο καὶ σεῖς μπορεῖτε νὰ γίνετε μέσα ἐδῶ 
μιὰ ζωντανὴ ὄμορφη ἀνθοδέσμη. 

Αὐτὰ κάποτε εἶπαν σιγὰ σιγὰ τὰ λουλούδια. 
Καὶ τὰ παιδιὰ τὰ ἄκουσαν καλά. 
Γιατὶ στὴν τάξη τοῦ Κωστάκη 
δὲ βλέπει κανεὶς παιδιὰ χλομὰ 
ἢ ἀκάθαρτα καὶ ἀκατάστατα. 
Ὅλα τὰ παιδιὰ εἶναι σὰ μιὰ ἀνθοδέσμη ἀπὸ δροσερὰ λουλούδια. 

Ἡ Κυριακὴ 

Μόλις ὁ ἥλιος ἔριξε τὸ φῶς του πάνω στὸ παράθυρο, 
ἡ μητέρα, ποὺ εἶχε σηκωθῆ ἀπὸ πολλὴν ὥρα 
πῆγε νὰ ξυπνήση τὰ παιδιά. 

- Ἔ! παιδιά, σηκωθῆτε. 
Δὲν ἀκοῦτε τὴν καμπάνα, ποὺ μᾶς φωνάζει; 
- Ἀμέσως, μητερίτσα, φώναξαν ὅλα μαζὶ 
καὶ πετάχτηκαν ἀπὸ τὸ κρεβάτι τους. 

Ἡ μητέρα ἔπλυνε μὲ δροσερὸ νερὸ τὸ Γιάννη καὶ τὸ Μίμη, 
τοὺς χτένισε κι ἄρχισε νὰ τοὺς ντύνη. 
Στὸ ἀναμεταξὺ ἡ Ἑλενίτσα ἑτοίμαζε τὴν μπεμπέκα, 
ὅπως τὸ εἶχε πεῖ ἀποβραδίς. 
Ἔπειτα ἡ μητέρα της τὴ βοήθησε 
νὰ ντυθῆ καὶ κείνη. 

Τὰ παιδιὰ τώρα ἦταν ἕτοιμα. 
Ροδοκόκκινα, καθαρά, 
μὲ τὰ γιορτερά τους φορέματα. Ἔλαμπαν ἀπὸ ὀμορφιά. 
Σὲ λίγο ξεκίνησαν γιὰ τὴν ἐκκλησία. 

Ἡ μητέρα τους κρατοῦσε ἀπὸ τὸ χέρι τὴν μπεμπέκα 
καὶ τ’ ἄλλα τρία πήγαιναν μπροστά, 
φρόνιμα κοντὰ τὸ ἕνα στ’ ἄλλο. 
Ὅταν μπῆκαν στὴν ἐκκλησία, 
δὲν ἦταν ἀκόμα πολὺς κόσμος 
κι ἔτσι πῆραν θέση μπροστὰ μπροστά. 

Ὁ παπα-Βαγγέλης, μὲ τὸ χρυσό του πετραχήλι, ἄρχισε νὰ ψάλλη. 
Τί ὡραία φωνὴ ποὺ εἶχε! 
Ἔψαλλε ἀργά, μὲ κατάνυξη, 
καὶ τὰ παιδιὰ τὸν ἄκουγαν μ’ ἀνοιχτὸ τὸ στόμα. 

Κοίταζαν τὰ εἰκονίσματα καὶ πότε πότε σήκωναν τὸ κεφάλι τους 
κι ἔβλεπαν μὲ θαυμασμὸ τὸν Παντοκράτορα, 
ποὺ ἦταν ζωγραφισμενος ψηλά, στὸ μεγάλο θόλο. 
Ἡ μητέρα εἶχε πεῖ πὼς ἀπὸ κεῖ πάνω εὐλογεῖ ὅλο τὸν κόσμο 
καὶ τοὺς φαινόταν τῶν παιδιῶν σὰ ζωντανός. 
Μάλιστα ὁ Μίμης κάποτε εἶπε, 
πὼς εἶδε τὸ χέρι του νὰ σαλεύη. 
Κι ἡ Ἑλενίτσα, πὼς τῆς χαμογέλασε μὲ ἀγάπη, 
κουνώντας τὸ κεφάλι του. 

Σὲ λίγο ἀνέβηκε ὁ διάκος στὸν ἄμβωνα, 
γιὰ νὰ πῆ τὸ Εὐαγγέλιο. 
Τὸ ἱερὸ βιβλίο ἦταν ἀκουμπισμένο μπροστά του, 
πάνω σ’ ἕνα χρυσὸ περιστέρι 
μὲ τὶς φτεροῦγες του ἀνοιγμένες. 

Δεξιὰ κι ἀριστερά, ἦταν τ’ ἀναλόγια. 
Κοντὰ στὸ δεξιὸ ἀναλόγιο, σ’ ἕνα ψηλὸ στασίδι, 
ἔψαλλε ὁ δεξιὸς ψάλτης κι ἀντίκρυ του ἀποκρινόταν ὁ ἀριστερός, 
ἀπ’ τὸ ψηλό του στασίδι κι αὐτός. 

Τὰ παιδιὰ θαυμάζουν τοὺς κρυστάλλινους πολυέλαιους, 
τοὺς χρυσοστολισμένους μὲ τὰ πολλά τους τὰ κεριά, 
ποὺ δὲ χορταίνουν νὰ τοὺς βλέπουν, 
κάθε φορὰ ποὺ ἔρχονται στὴν ἐκκλησία. 
Καμαρώνουν καὶ τ’ ἀσημένια καντήλια, 
ποὺ κρέμονται ἀναμμένα μπροστὰ στὸ εἰκονοστάσι. 

Ὅλη ἡ ἐκκλησία μοσκομυρίζει ἀπ’ τὸ λιβάνι! 
Ὁ παπα-Βαγγέλης λέει σιγὰ σιγὰ εὐχὲς μέσα στὸ ἱερό. 
Ἔρχεται καὶ μπροστὰ στὴ μεσιανὴ θύρα τοῦ εἰκονοστασίου 
καὶ τότε τὶς λέει πιὸ δυνατά. 

Στὸ τέλος, κρατώντας ψηλὰ τὸ ἀσημένιο δισκοπότηρο, 
περνάει ἀνάμεσα ἀπ’ τὸν κόσμο 
κι ὅλοι τότε σκύβουν τὰ κεφάλια τους πρὸς τὰ κάτω 
μ’ εὐλάβεια. Μερικοὶ μάλιστα γονατίζουν. 

Τέλειωσε ἡ λειτουργία. Ὁ παπα-Βαγγέλης μοιράζει τὸ ἀντίδωρο. 
Τὰ παιδιὰ τοῦ φιλοῦν κι αὐτὰ τὸ χέρι, 
παίρνουν τὸ ἀντίδωρο, ἀσπάζονται τὶς εἰκόνες 
καὶ βγαίνουν ἀπ’ τὴν ἐκκλησία μὲ τὴ μητέρα τους. 

Ἀμέσως τρέχουν στὸν κουλουρά, 
γιατὶ αἰσθάνονται μεγάλη πείνα. 
Καθένας τους ἔχει στὴν τσέπη τὸ κυριακάτικο φιλοδώρημα, 
ποὺ ὁ πατέρας καὶ ἡ μητέρα τοὺς δίνουν. 

Ὅταν προχώρησαν κατὰ τὸ σπίτι, 
ἡ μητέρα εἶδε, πὼς ἡ Ἑλενίτσα δὲν ἔτρωγε κουλούρι. 
- Δὲν ἀγόρασες κουλούρι, Ἑλενίτσα; - Δὲν πεινῶ μαμά. 
- Περίεργο! Εἶπε κείνη 
καὶ τὴν κοίταξε μὲ κάποια ἀνησυχία. 

Σὲ λίγο ἔφτασαν στὸ σπίτι. 
Τὴ στιγμὴ ποὺ ἔμπαιναν μέσα, 
ἡ μητέρα τους φώναξε τρομαγμένη: - Ποῦ εἶναι ἡ Ἑλενίτσα; 

Τὰ παιδιὰ ξαναβγῆκαν ἔξω, 
γιὰ νὰ ἰδοῦν τί συμβαίνει. 
Κάτω ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου, 
τὴν εἶδαν νὰ στέκεται καὶ νὰ κουβεντιάζη μ’ ἕνα παιδάκι. 
- Μ’ ἕνα ζητιανάκι μιλεῖ, εἶπε ὁ Γιάννης στὴ μητέρα του. 
Καὶ τὴν περασμένη Κυριακὴ στὴν ἴδια θέση στεκόταν αὐτὸ τὸ παιδί. 
Φορεῖ κάτι ροῦχα κουρελιάρικα. 

- Αὐτὸ δὲν εἶναι λόγος, παιδί μου, γιὰ νὰ μὴν τοῦ μιλήση, 
εἶπε ἡ μητέρα. 
Καὶ καταλαβαίνω πολὺ καλὰ τί τρέχει. 
Ἡ ἀδερφή σας δὲν πῆρε κουλούρι 
γιὰ νὰ δώση τὰ λεπτά της σ’ αὐτὸ τὸ φτωχὸ ἀγόρι. 
- Ναί, μαμά, εἶπε τότε ὁ Μίμης. 
Μποροῦσε νὰ πάρη κουλούρι 
καὶ νὰ δώση καὶ χρήματα στὸ ζητιανάκι. 
- Καὶ πάλι θὰ περίσσευαν, εἶπε ὁ Γιάννης. 

Στὸ ἀναμεταξὺ ἡ Ἑλενίτσα εἶδε, 
πὼς εἶχαν σταματήσει ἡ μητέρα καὶ τ’ ἀδέρφια της 
καὶ τὴν κοίταζαν ἀπὸ μακριά. 
Ἔτρεξε γρήγορα κοντά τους. 

- Ὅλα τοῦ τάδωσες; τὴ ρώτησε ὁ Γιάννης μὲ περιέργεια. 
- Γι’ αὐτὸ δὲν πῆρες κουλούρι, ἔ; 
Σὲ πιάσαμε, κυρά, τῆς εἶπε κι ὁ Μίμης. 

Ἡ Ἑλενίτσα κοκκίνησε. Στεκόταν μὲ χαμηλωμένα μάτια 
καὶ φοβόταν νὰ κοιτάξη τὴ μητέρα της. 
Συλλογιζόταν: γιὰ νὰ μοῦ μιλοῦν ἔτσι τὰ παιδιά, 
θὰ πῆ, πὼς ἡ μαμὰ 
δὲν εἶναι εὐχαριστημένη μαζί μου. 
Κι ἔχει δίκιο, γιατὶ τῆς ἔκρυψα τὴν ἀλήθεια. 
Τῆς εἶπα ψέματα, πὼς δὲν πεινοῦσα. 

Μὰ νὰ ποὺ ἡ μαμὰ μίλησε 
καὶ ἡ φωνή της ἦταν γεμάτη χαρά. 
- Ἡ Ἑλενίτσα, παιδιά, 
ἔκανε κάτι πολὺ ὡραῖο καὶ πολὺ καλό! 
Εἴπατε πρωτύτερα, πὼς μποροῦσε ν’ ἀγοράση κουλούρι 
καὶ νὰ δώση καὶ χρήματα στὸ φτωχὸ παιδάκι. 
Ναί, μὰ ἐκείνη αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ κάμη κάτι καλύτερο. 
Νὰ στερηθῆ αὐτὴ τὴ μικρὴ εὐχαρίστηση, 
γιὰ νὰ δώση μιὰ μεγαλύτερη ἀκόμη στὸ φτωχό. 

Κι ἀντὶ νὰ τῆς πῆς, Μίμη, «σὲ πιάσαμε», 
ὅπως λένε σ’ αὐτούς, ποὺ ἔχουν κάμει μιὰ κακὴ πράξη, 
θὰ ἔπρεπε νὰ τῆς πῆς: «Ἀδερφούλα μου, τὸ βλέπω, 
ἔχεις τὴν καλύτερη καρδιὰ ἀπ’ ὅλους μας!» 
Αὐτὰ εἶπε ἡ μητέρα τους καὶ τράβηξαν πάλι κατὰ τὸ σπίτι. 

Ὅλοι κοίταζαν τώρα μὲ καμάρι τὴν Ἑλενίτσα, 
ποὺ πήγαινε μπροστά, κρατώντας ἀπ’ τὸ χέρι τὴν ἀδερφούλα της. 
Τὸ πρόσωπό της ἔλαμπε ἀπὸ ὀμορφιὰ 
κι ἦταν ἀπαράλλαχτη σὰν τ’ ἀγγελούδια, 
ποὺ εἶχαν δεῖ στὴν ἐκκλησιά, 
ζωγραφισμένα ἐπάνω στὰ εἰκονίσματα. 

Οἱ καλύτεροι ἐργάτες 

Ἕνα χεράκι, μικροί μου φίλοι, 
εἶναι ζωγραφισμένο στὴν εἰκόνα. 
Εἶναι ἕνα χεράκι σὰν τὸ δικό σας μὲ πέντε δάχτυλα. 
Πέντε δαχτυλάκια, ποὺ ἔχουν τὰ νυχάκια τους κομμένα καὶ καθαρά. 

Αὐτὸ βέβαια τὸ ξέρετε. 
Δὲν εἶναι καμιὰ ἀνάγκη νὰ σᾶς τὸ πῶ ἐγώ! 
Ξέρετε ὅμως, πὼς κάθε δαχτυλάκι ἔχει καὶ ὄνομα; 

Τὸ δαχτυλάκι τὸ χοντρό στέκεται ἐπάνω 
καὶ φαίνεται, πὼς εἶναι ἀρχηγός. 
Καὶ βέβαια εἶναι ὁ ἀρχηγός, ἀφοῦ σὲ κάθε δουλειά, 
ποὺ κάνουν τὰ ἄλλα δάχτυλα, βοηθάει πάντα. 
Γι’ αὐτὸ τὸ ὄνομά του εἶναι: Μέγας δάκτυλος. 

Τὸ ἄλλο δαχτυλάκι, ποὺ εἶναι κοντὰ στὸ μέγα δάχτυλο, 
ἔχει τὴ συνήθεια νὰ δείχνη. 
Κάποτε μάλιστα αὐτὴ ἡ συνήθεια εἶναι πολὺ κακή. 
Προσέξετε, 
ὅταν τὸ δαχτυλάκι αὐτὸ δείχνη στὸ δρόμο κανέναν ἄνθρωπο ξένο. 
Εἶναι πολὺ ἄσχημη συνήθεια. 
Τὸ δαχτυλάκι αὐτὸ, ποὺ δείχνει, λέγεται Δείκτης. 
Καὶ πρέπει νὰ πῆτε στὸ Δείκτη σας, πὼς δὲν εἶναι ὡραῖο 
νὰ τὸν βλέπουν στὸ δρόμο νὰ δείχνη. 

Τὸ τρίτο τὸ δαχτυλάκι εἶναι ψηλότερο ἀπ’ ὅλα. 
Γι’ αὐτὸ τ’ ἀδερφάκια του τὸ ἔβαλαν στὴ μέση 
καὶ τὸ φωνάζουν: Μεσαῖο. 
Ἔτσι ὁ κύριος μεσαῖος ψηλώνει καὶ καμαρώνει. 

Τὸ τέταρτο δαχτυλάκι, ἐπειδὴ εἶναι κοντὰ στὸ Μεσαῖο, 
τὸ λέμε: Παράμεσο. 
Αὐτὸ τὸ δαχτυλάκι βοηθάει πάντα τὸ Μεσαῖο. 
Ὁ Παράμεσος κάποτε στολίζεται μ’ ἕνα κίτρινο κρίκο. 

Τὸ πέμπτο δαχτυλάκι εἶναι τὸ πιὸ λεπτοκαμωμένο καὶ τὸ πιὸ ὄμορφο, 
εἶναι ὅμως καὶ τὸ μικρότερο ἀπ’ ὅλα· 
γι’ αὐτὸ καὶ τ’ ὄνομά του εἶναι Μικρός. 

Τὰ πέντε δαχτυλάκια σας κάθονται σ’ ἕνα σπιτάκι, ποὺ τὸ λένε χέρι. 
Αὐτὴ τὴ στιγμή, ποὺ βλέπετε τὸ χέρι στὴν εἰκόνα, 
τὰ δάχτυλα ἔχουν συμβούλιο. 

- Πεινάω, λέει ὁ Μεγάλος δάχτυλος. 
- Κι ἐγὼ πεινῶ, μὰ δὲν ἔχω τίποτε νὰ φάω! 
λέει ὁ Δείκτης. 

- Τί νὰ κάμωμε; ρωτάει ὁ Μεσαῖος. 
- Ξέρω κι ἐγώ;... ψιθυρίζει ὁ Παράμεσος, ξύνοντας τὸ κεφάλι του. 
- Δουλειά! φωνάζει ὁ Μικρός. 
Ὅποιος δουλεύει, τρώει. 
Ὅποιος δὲν ἐργάζεται, τίποτε! 
Ἂν θέλετε λοιπὸν νὰ φᾶμε, πρέπει νὰ ἐργαστοῦμε. 

Τὰ πέντε ἀδέρφια ἄκουσαν τὴ συμβουλὴ τοῦ μικροῦ 
καὶ ἀπὸ τότε ἄρχισαν νὰ ἐργάζωνται. 
Στὴ δουλειά τους τὰ συντροφεύουν 
καὶ τ’ ἄλλα πέντε ἀδερφάκια, 
ποὺ κάθονται στὸ ἄλλο χέρι. 

Ποτέ τους δὲν πείνασαν. 
Κουράζονται, ὑποφέρουν, πληγώνονται, 
λερώνονται, κάνουν ρόζους, μὰ δουλεύουν πάντα. 
Μᾶς τρέφουν, μᾶς ντύνουν, μᾶς χτίζουν σπίτια, 
μᾶς διασκεδάζουν, μᾶς γιατρεύουν. Εἶναι σωστοὶ γίγαντες. 

Ἀλήθεια, πόσα πράγματα δὲν κάνουν οἱ ἄνθρωποι 
μὲ τέτοιους ἄξιους ἐργάτες ποὺ ἔχουν. 

Ὁ μικρὸς λοχαγὸς 

Τοῦ Δημητράκη τοῦ χάρισαν στὴ γιορτή του 
ἕνα πηλήκιο μὲ χρυσὰ γαλόνια. 
Τρεῖς μικροὶ συμμαθητές του ἦρθαν νὰ τοῦ ποῦν χρόνια πολλὰ 
καὶ νὰ παίξουν. 

Ὁ Δημητράκης γεμάτος χαρὰ 
ἔδειξε στοὺς φίλους του τὸ πηλήκιο καὶ εἶπε: 
- Κοιτᾶτε τί μοῦ χάρισε ὁ πατέρας γιὰ τὴ γιορτή μου! 
Δὲν εἶναι σὰ στρατιωτικό; 
- Τί ὡραῖο ποὺ εἶναι! Φώναξε ὁ Κωστάκης. 
Εἶναι σὰν αὐτὰ ποὺ φοροῦν οἱ ἀξιωματικοί! 

- Ξέρετε τί νὰ κάμωμε; εἶπε ὁ Περικλῆς, 
ποὺ τὸ κεφαλάκι του κατέβαζε 
ὅλο ἰδέες γιὰ παιχνίδια. 
Νὰ κάνωμε πὼς εἴμαστε στρατός. 
Καὶ σύ, Δημητράκη, νὰ γίνης λοχαγός μας, 
ἀφοῦ εἶναι ἡ γιορτή σου σήμερα 
κι ἔχεις καὶ τὸ χρυσὸ πηλήκιο. 

- Κι ἐγὼ νὰ κρατῶ τὴ σημαία! 
Φώναξε ὁ Γιῶργος, ποὺ ἤθελε κι αὐτὸς νάχη τὰ πρωτεῖα. 
- Νά, παρ’ την κιόλας! Εἶπε ὁ Δημητράκης. 

Τοῦ ἔβαλε στὸ χέρι του ἕνα μικρὸ ραβδάκι 
καὶ τοῦ ἔδεσε στὴν ἄκρη τὸ μαντήλι του. 
Φόρεσε κι ὁ ἴδιος τὸ πηλήκιο, 
ποὺ τοῦ πήγαινε περίφημα. 
- Προσοχή! Ἐμπρός... μάρς! 
Ἕν, δυό, ἕν, δυό! Βῆμα ταχύ! 
Καὶ πῆραν δρόμο μέσα στὰ δρομάκια τοῦ κήπου. 

- Λόχος... ἄλτ! διάταξε ὁ λοχαγὸς 
κι ἔδειξε στοὺς ἄλλους τὸν ἐχθρό. 
Ἦταν ὁ Μαυροῦκος, ὁ μεγάλος τους γάτος, 
ποὺ καθόταν ξαπλωμένος ἀναπαυτικώτατα ἐπάνω στὸν μαντρότοιχο. 
- Νὰ ὁ ἐχθρός! Πῦρ! μπάμ! μπούμ! 

Ὁ γενναῖος στρατὸς στάθηκε καὶ σημάδευε μὲ τὰ ξύλινα τουφεκάκια του. 
Τὰ μπὰμ καὶ μποὺμ ἀκούονταν φωναχτὰ ἀπὸ τὰ στόματά τους. 
Ὁ γάτος ὅμως 
ἔμεινε ἀδιάφορος καὶ νυσταγμένος στὴ θέση του, 
χωρὶς διόλου νὰ γυρίση νὰ τοὺς κοιτάξη. 
- Ἐπάνω του! μάρς! Διάταξε πάλι ὁ λοχαγός. 

Καθὼς ὅμως ἔτρεχαν μὲ ὁρμὴ πρὸς τὸν τοῖχο, 
ὁ λοχαγὸς σκόνταψε σὲ μιὰ πέτρα 
καὶ ξαπλώθηκε φαρδὺς πλατὺς ἐπάνω στὸ δρομάκι. 
Ὁ Περικλῆς καὶ ὁ Κωστάκης 
ἔτρεξαν νὰ τὸν σηκώσουν. 

- Χτύπησες; τὸν ρώτησε ὁ Κωστάκης φοβισμένα. 
Ὁ Δημητράκης ἀνασηκώθηκε. 
Τὸ πρόσωπό του ἦταν κατακίτρινο. 
Ἔδειξε τὸ παχουλό του πόδι, 
ποὺ εἶχε χτυπήσει στὸ γόνατο. 
Εἶχε γρατσουνιστεῖ ἀπὸ ἕνα μυτερὸ χαλίκι 
καὶ ἀπὸ τὴν πληγὴ ἔτρεχε αἷμα... 

- Ἄχ! πονεῖ πολύ! Φώναξε ὁ μικρὸς λοχαγὸς 
καὶ παρὰ λίγο ν’ ἀρχίση τὰ κλάματα. 
Κρατήθηκε ὅμως, γιατὶ τοῦ ἦρθαν στὸ νοῦ του 
τὰ λόγια, ποὺ ὁ πατέρας του τοῦ εἶχε πεῖ, 
ὅταν τοῦ ἔδινε τὸ πηλήκιο. 
- Τώρα θὰ φαίνεσαι σὰν ἀληθινὸς στρατιώτης, Δημητράκη μου, 
καὶ πρέπει νὰ φέρεσαι σὰν ἄντρας. 

Λοιπόν, οἱ στρατιῶτες δὲν κλαῖνε ποτέ, 
οὔτε οἱ λοχαγοί, συλλογιζόταν ὁ Δημητράκης. 
Ἐνῶ ὅμως ὁ Περικλῆς καὶ ὁ Κωστάκης 
τὸν βοηθοῦσαν μὲ ὅλη τὴν ἐπισημότητα 
νὰ πάη κουτσαίνοντας στὸ σπίτι, 
ἀπὸ τὸν πόνο βούρκωσαν τὰ μάτια του 
καὶ ἕνα δάκρυ κύλησε στὸ μάγουλό του. 

Ἀπὸ πίσω ἐρχόταν ὁ Γιῶργος μὲ τὴ σημαία του. 
- Τί πάθατε, παιδιά; ρώτησε ἡ μητέρα, 
ὅταν ὁ στρατὸς σταμάτησε κάτω ἀπὸ τὸ παράθυρο τῆς τραπεζαρίας. 
- Παίζαμε τοὺς στρατιῶτες, εἶπε ὁ Κωστάκης 
μὲ κατεβασμένα μοῦτρα καὶ κομπιασμένα λόγια, 
καὶ καθὼς πολεμούσαμε, ὁ λοχαγός μας πληγώθηκε ἄσχημα! 

Ἡ μητέρα ἔτρεξε ἀμέσως ἔξω. 
Πῆρε τὸν πληγωμένο ἥρωα στὴν ἀγκαλιά της, 
τὸν ἔφερε μέσα καὶ τοῦ ἔπλυνε τὸ πόδι μὲ νερὸ βρασμένο, 
ποὺ εἶχε πάντα μέσα σ’ ἕνα μπουκάλι. 

- Εὖγε σου! τοῦ εἶπε, 
εἶσαι καλὸ παιδὶ καὶ δὲν κλαῖς! 
- Ἔβαλα τὰ δυνατά μου νὰ μὴν κλάψω. 
Ὁ πατέρας εἶπε, πὼς οἱ ἀληθινοὶ ἀξιωματικοὶ δὲν κλαῖνε ποτέ, 
ἀπάντησε ὁ Δημητράκης. 

- Μάλιστα, παιδί μου, εἶπε ὁ πατέρας, 
ποὺ ἦρθε στὸ μεταξύ. 
Βλέπω πὼς θὰ γίνης, 
ὅταν μεγαλώσης, γενναῖος ἄντρας. 
- Καὶ βέβαια θὰ γίνη! 
Εἶπε ὁ Περικλῆς, ποὺ ὅλο ἰδέες τοῦ κατέβαιναν. 
Ἐγώ, ἂν ἤμουν στὴ θέση του, 
θὰ χαλοῦσα τὸν κόσμο ἀπὸ τὰ κλάματα. 
Ζήτω λοιπὸν ὁ λοχαγός μας! 
- Ζήτω ω ω! φώναξαν ὅλοι, 
ἐνῶ ὁ Δημητράκης γελοῦσε ἀπὸ τὴ χαρά του. 

Τὸ σχολεῖο τῶν πουλιῶν 

- Καὶ τὰ πουλιὰ πηγαίνουν στὸ σχολεῖο κάθε πρωί! 
Ἔλεγε ὁ δάσκαλος μιὰν ἡμέρα 
στὴν τάξη τῆς Φρόσως. Ἐκεῖνο ὅμως τὸ σχολεῖο 
οὔτε τοίχους ἔχει, σὰν τὸ δικό μας, οὔτε στέγη. 
Στέγη του εἶναι ὁ οὐρανὸς 
καὶ πάτωμά του τὰ κλαδιὰ 
μιᾶς μεγάλης βελανιδιᾶς στὸ λιβάδι. 

Δάσκαλος εἶναι ὁ κὺρ Κότσυφας, 
μὲ τὴν ὄμορφη μαύρη του φορεσιὰ 
καὶ μὲ τὴ μελωδική του φωνή. Μόλις σφυρίξη, 
ὅλοι οἱ φτερωτοὶ μαθητές του τὸν τριγυρίζουν 
καὶ τὸ μάθημα ἀρχίζει. 

Κάθε ἕνας μαθητὴς λέει τὸ μάθημά του: - Τσίου, τσίου, τσίου, τσί. 
- Τίρι, λίρι, τίρι, λίρι, τίρι, λί. - Τιού, τιού, τιού, τιού. - Σπίν, σπίν, σπίν. 

Καὶ ὁ καθένας ἐξηγεῖ μὲ τὸ δικό του τρόπο, 
πῶς βρίσκει τοὺς σπόρους 
καὶ πῶς πιάνει τὰ ἔντομα καὶ τὰ σκουλήκια. 

Ὁ πιὸ χαρούμενος μαθητὴς εἶναι ὁ Σπίνος 
μὲ τὸ πρασινοκίτρινο πανωφόρι του. 
Νομίζει, πὼς εἶναι πάντα ἄνοιξη. 
Πολὺ προσεχτικὴ μαθήτρια εἶναι ἡ χαριτωμένη Καρδερίνα, 
μὲ τὸ κόκκινο φεσάκι στὸ κεφάλι καὶ μὲ τὰ χρυσὰ γαλόνια. 
Ὁ Κοκκινολαίμης ὅλο καμαρώνει τὸ ὄμορφο γελέκο του 
καὶ γι’ αὐτὸ γίνεται πολλὲς φορὲς ἀπρόσεκτος. 
Ἡ ἔξυπνη Κίσσα, πάλι, μὲ τὸ λοφίο στὸ κεφάλι, ὅλο γιὰ τὸ δάσος μιλεῖ. 

Ὁ Κόρακας συχνὰ θυμᾶται τὸ μύθο 
τῆς πονηρῆς ἀλεποῦς καὶ τοῦ τυριοῦ. 
Τὸ χελιδόνι διηγεῖται τὰ ταξίδια του. 
Ὁ Κορυδαλλός, μὲ τὸ λοφίο κι αὐτὸς στὸ κεφάλι, 
ψάλλει τὴ χαρὰ ποὺ νιώθει 
ὅταν ὁρμᾶ σὰν βέλος ψηλὰ στὸν οὐρανὸ 
ἢ ὅταν κατεβαίνη σὰν πέτρα κάτω στὸ χωράφι. 

Ἂς μὴν ξεχάσωμε καὶ τὸν Κοῦκο, τὸν τεμπέλη, 
μὲ τὸ μονότονο τραγούδι του, 
καθὼς καὶ τὸν πονηρὸ Σπουργίτη. 
Μὰ οἱ μαθητὲς καὶ οἱ μαθήτριες αὐτοῦ τοῦ σχολείου 
εἶναι τόσοι, ποὺ χρειάζεται πολλὴ ὥρα, 
γιὰ νὰ τοὺς ἀραδιάσωμε ὅλους. 

Ὅταν τὸ μάθημα τελειώση, 
τὸ ἀηδόνι, ντυμένο φτωχικά, 
κοιτάζει μὲ τὰ ἔξυπνα ματάκια του 
καὶ ἀρχίζει ἕνα μελωδικὸ τραγούδι, 
ποὺ κανένα πουλὶ δὲν τὸ φτάνει. 
Τότε καὶ ὁ κὺρ Κότσυφας σφυρίζει ἄλλη μιὰ φορὰ 
καὶ ὅλα τὰ πουλιὰ σὰν ἀστραπὴ 
σκορποῦν στὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ οὐρανοῦ. 

Φθινόπωρο 

Τὸ φθινόπωρο 
ἔφερε μαζί του τὴ βροχούλα καὶ τὴ δροσιά. 
Ὁ οὐρανὸς δὲν εἶναι ὅπως τὸ καλοκαίρι πάντα γαλάζιος. 
Μαῦρα σύννεφα συχνὰ τὸν σκεπάζουν 
καὶ τὰ πουλιὰ δὲν κελαηδοῦν πιὰ στὰ δέντρα. 
Τὰ μονοπάτια τοῦ δάσους 
εἶναι στρωμένα μὲ φύλλα ξερὰ 
καὶ τὰ γυμνὰ κλαδιὰ φαίνονται σὰ νὰ κρυώνουν. 

Ὁ Θανάσης κι ἡ Εὐγενούλα, δυὸ μικρὰ παιδάκια ἀπὸ τὸ χωριό, 
ἀνεβαίνουν τὸν ἀνήφορο καὶ μπαίνουν στὸ δάσος. Τοὺς στέλνει ἡ μητέρα τους 
νὰ μαζέψουν φύλλα ξερά, γιὰ νὰ κοιμᾶται ἐπάνω ἡ Μοσχούλα, 
ἡ κατσικούλα τους καὶ νὰ μὴν κρυώνη. 

Πολλὰ παιδιὰ ἔρχονται στὸ δάσος 
καὶ κάνουν πὼς δουλεύουν σὰν τοὺς μεγάλους, μόνο γιὰ νὰ παίξουν. 
Ὅμως αὐτὰ τὰ δυὸ παιδιὰ δὲν ἦρθαν γιὰ παιχνίδι. 
Ὁ Θανάσης τραβᾶ τὸ καροτσάκι 
καὶ ἡ Εὐγενούλα ἔχει ἕνα μεγάλο τσουβάλι στὴν πλάτη της. 

Ἄρχισαν τὸ μάζεμα. 
Γιὰ νὰ γεμίση τὸ καροτσάκι καὶ τὸ τσουβάλι, 
πρέπει νὰ σκύψουν καὶ νὰ ξανασκύψουν πολλὲς φορές. 
Δουλεύουν μὲ καρδιά, ἱδρώνουν, κουράζονται. 
Δὲ σταματοῦν παρὰ μιὰ στιγμή, ποῦ καὶ ποῦ, 
γιὰ νὰ πάρουν ἀνάσα. 

Νά καὶ ὁ ἥλιος, 
ποὺ βγαίνει καὶ φωτίζει τὰ σταχτερὰ σύννεφα! 
Τί ὡραῖο ποὺ εἶναι τώρα τὸ δάσος! 
Καὶ πῶς μοσκοβολᾶ τὸ βρεγμένο χῶμα! 
Τὰ φύλλα, ποὺ μαζεύουν, 
εἶναι κόκκινα, κίτρινα, καφετιὰ 
κι ὅταν ὁ ἥλιος πέφτη ἐπάνω τους, φαίνονται σὰ χρυσά. 

Μαζεύουν ἀκόμη κάμποσες ἀγκαλιές. 
Γέμισε τὸ ἁμαξάκι, ξεχείλισε τὸ σακούλι. 
Ξαναπαίρνουν τὸ δρόμο τοῦ χωριοῦ. 

Ὁ δρόμος τώρα εἶναι κατηφορικός. 
Ἡ Εὐγενούλα σκύβει ὁλοένα πιὸ πολὺ 
ἀπὸ τὸ βάρος τοῦ σακουλιοῦ. 
Ὁ Θανάσης ζεστάθηκε, κοκκίνησε. 
Τὰ δυὸ ἀδέρφια ἀποσταμένα σταμάτησαν 
καὶ κάθισαν λιγάκι, γιὰ νὰ ξεκουραστοῦν. 

- Αὔριο νὰ ξανάρθωμε, Θανάση, νὰ μαζέψωμε κουκουνάρες. 
Θὰ χρειαστοῦν τῆς μάνας γιὰ προσάναμμα τὸ χειμώνα, 
εἶπε ἡ Εὐγενούλα. 

- Νάρθωμε νὰ μαζέψωμε καὶ σαλιάγκους, 
εἶπε ὁ Θανάσης. Πόσους εἶδα ἐπάνω στὰ χόρτα! 
Θὰ τοὺς πᾶμε τῆς μάνας νὰ τοὺς μαγειρέψη. 
- Ὄχι, αὐτὸ δὲν εἶναι δική μας δουλειά. 
Μπορεῖ νάναι φαρμακεροί. 
Τοὺς σαλιάγκους καὶ τὰ μανιτάρια, 
ἐκεῖνος ποὺ τὰ μαζεύει πρέπει νὰ τὰ γνωρίζη. 

Ὁ ἥλιος, ποὺ βγῆκε μὲς ἀπὸ τὰ σύννεφα, 
ζέστανε σιγὰ σιγὰ τὴν ἐξοχή. 
Τὰ παιδιὰ βλέπουν τὸ καλυβόσπιτό τους, 
ποὺ ἀσπρίζει ἀπὸ μακριά. 
Ἀπὸ τὴν καμινάδα του ξεφεύγει ἕνας ἐλαφρὸς καπνός. 
- Τὰ παιδιὰ ξέρουν τί θέλει νὰ πῆ αὐτὸς ὁ καπνός. 
Λέει, πὼς ἡ φασουλάδα βράζει στὴ φωτιὰ 
κι αὐτὸ τοὺς δίνει δύναμη. 
Λίγο ἀκόμα καὶ ἔφτασαν. 

Νάτην ἡ μητέρα τους, ποὺ τὰ περιμένει 
στὸ κατώφλι τῆς πόρτας. 
Τὰ βλέπει καὶ φωνάζει ἀπὸ μακριά: 
- Καλῶστα τὰ παιδάκια μου. 
Ἐλᾶτε καὶ τὸ φαΐ εἶν’ ἕτοιμο. 
Ἄχ! τί νόστιμη ποὺ θὰ τοὺς φανῆ 
καὶ μὲ τὶ ὄρεξη θὰ φᾶνε αὐτὴ τὴ φασουλάδα, 
ποὺ τὴν κέρδισαν μὲ τὸν κόπο τους οἱ μικροὶ αὐτοὶ ἐργάτες! 

Ὁ μικρὸς Φῶτος 

Τὸ μικρὸ χωριὸ τοῦ Φώτου δὲν εἶχε σχολεῖο. 
Ὁ μικρὸς Φῶτος, ποὺ ἤθελε νὰ μάθη γράμματα, 
ὅπως ἔλεγε, 
πήγαινε στὸ σχολεῖο τοῦ ἄλλου χωριοῦ, ποὺ ἦταν ἀρκετὰ μακριά. 

Ἕνα βράδυ ὁ Φῶτος γύριζε ἀργὰ στὸ χωριό του. 
Τοῦ εἶχε πεῖ ἡ μητέρα του νὰ ψωνίση καὶ εἶχε ἀργήσει. 
Ἤτανε τὸ τέλος τοῦ φθινοπώρου 
καὶ ὅταν ἔφτασε στὸ δάσος, εἶχε πέσει πυκνὴ ὁμίχλη. 
Ὁ Φῶτος μὲ κόπο ξεχώριζε τὸ δρόμο. 
Εὐτυχῶς εἶχε περάσει τόσες πολλὲς φορές, 
ἀλλιῶς μποροῦσε νὰ πάρη κάποιον ἄλλο δρόμο. 

Ἔτσι καθὼς προχωροῦσε, τοῦ φάνηκε 
πὼς ἄκουσε δεξιά του, μέσα σ’ ἕνα χωράφι, 
φωνὲς καὶ βογκητά. Στάθηκε νὰ κοιτάξη, 
ἀλλὰ δὲν μποροῦσε στὴν τόσο πυκνὴ ὁμίχλη τίποτε νὰ ξεχωρίση. 

Τότε φοβήθηκε καὶ ἄρχισε νὰ τρέχη μὲ ὅλη του τὴ δύναμη, 
ἀλλὰ μιὰ γενναία σκέψη τὸν ἔκαμε νὰ σταθῆ πάλι: 
- Ὑπάρχει κάποιος, εἶπε μέσα του, 
ποὺ ὑποφέρει καὶ ζητᾶ βοήθεια. 
Ἴσως μπορῶ νὰ τὸν βοηθήσω. 
Πρέπει νὰ κοιτάξω νὰ ἰδῶ ποῦ εἶναι. 

Αὐτὴ ἡ σκέψη ξανάφερε ὅλο τὸ θάρρος στὸ μικρὸ Φῶτο. 
Τὰ βογκητὰ ἐξακολουθοῦσαν. Γύρισε πίσω 
καὶ προχώρησε πρὸς τὸ μέρος, ποὺ εἶχε φύγει. 
Πρόσεξε καλύτερα καὶ ξεχώρισε τὴ φωνὴ μικροῦ παιδιοῦ. 
Ὁδηγημένος ἀπὸ τὴ φωνή, 
δὲν ἄργησε νὰ βρῆ ἕνα μικρὸ κοριτσάκι πεσμένο καταγῆς. 

Ἀπὸ τὴν ὁμίχλη εἶχε χάσει τὸ δρόμο 
καὶ εἶχε προχωρήσει στὰ χωράφια. 
Εἶχε πέσει μέσα σὲ ἕνα ἀρκετὰ βαθὺ χαντάκι 
καὶ δὲν μποροῦσε νὰ σηκωθῆ. 
Εἶχε χτυπήσει ἐπάνω σὲ μιὰ πέτρα 
καὶ ἀπὸ τὸ μέτωπό του ἔτρεχε αἷμα. 

Ὁ Φῶτος ἀνασήκωσε τὴ μικρούλα κόρη, 
τὴν ἔπλυνε μὲ καθαρὸ νερό, ποὺ εἶχε τὸ χαντάκι. 
Ἔπειτα ἔδεσε τὴν πληγὴ στὸ μέτωπό της 
μὲ τὸ καθαρὸ μαντηλάκι της, ποὺ βρῆκε στὸ τσαντάκι της. 
Ἔτσι τὴν πῆρε ἀπὸ τὸ χέρι 
καὶ τὴν ἔβγαλε ἀπὸ τὸ χαντάκι. 

Τὸ κοριτσάκι ἔτρεμε καὶ δὲν μποροῦσε νὰ μιλήση. 
Καὶ μόνο ὅταν προχώρησαν, 
εἶπε ὅτι τὸ σπιτάκι της ἤτανε στὴν ἀρχὴ τοῦ χωριοῦ. 
Πόσο φοβήθηκαν οἱ γονεῖς της, μόλις τὴν εἶδαν! 

Ἡ μικρούλα ἔπεσε στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μητέρας της 
καὶ δὲν μποροῦσε νὰ μιλήση. 
Ὁ Φῶτος ἐξήγησε τί συνέβη. - Σ’ εὐχαριστῶ πολύ, 
πάρα πολύ, καλὸ παιδί, τοῦ εἶπαν οἱ γονεῖς. 
Καὶ ὁ μικρὸς Φῶτος πῆγε στὸ σπίτι του εὐχαριστημένος. 

Ὁ μικρὸς καπετάνιος 

Ὁ παπποὺς τοῦ Δημητράκη ἦταν ναυτικός. 
Τώρα ἦταν γέρος καὶ πιὰ δὲν ταξίδευε. 
Πολὺ συχνὰ ὅμως θυμόταν τὰ ταξίδια, ποὺ ἔκανε, 
ὅταν ἦταν νέος καὶ τὰ διηγόταν στὸν ἐγγονό του. 

Ὁ Δημητράκης ἄλλο ποὺ δὲν ἤθελε. 
Ὅταν ὁ παπποὺς διηγόταν τὶς παράξενες ἱστορίες τῶν ταξιδιῶν του, 
ὁ Δημητράκης στοχαζόταν, πὼς εἶναι πολὺ καλὸ νὰ εἶναι κανεὶς ναυτικός. 
Ταξιδεύεις πάντα καὶ βλέπεις τόσους τόπους. 

Μιὰ μέρα ὁ Δημητράκης κατάφερε τὸν παππού του, 
νὰ τοῦ φτιάξη ἕνα ὡραῖο ξύλινο καραβάκι. 
- Καὶ λές, παππού, ν’ ἀρμενίζη καλὰ τὸ καράβι μου; 
ρωτοῦσε ὁ Δημητράκης. 
- Θ’ ἀρμενίζη περίψημα, ἂν τοῦ βάζης καλὰ τὰ πανιά του. 
Κανένα καράβι δὲν ἀρμενίζει καλά, 
ἂν ὁ καπετάνιος δὲν κάνη καλὰ τὴ δουλειά του. 

Ὁ Δημητράκης, ὅταν ἄκουσε αὐτὰ τὰ λόγια, 
σοβαρεύτηκε καὶ σκέφτηκε μὲ καμάρι: 
- Ἐγὼ θὰ εἶμαι καλὸς καπετάνιος! 
Καὶ βέβαια, μπορεῖ ἄλλος νὰ εἶναι καπετάνιος, 
ἀφοῦ τὸ καράβι εἶναι δικό μου; 

Δὲν ἔβλεπε λοιπὸν τὴν ὥρα νὰ τελειώση τὸ καράβι του. 
Θὰ τοῦ ἔβαζε τὰ κατάρτια, τὰ πανιά του 
καὶ τὴ χρωματιστὴ σημαιούλα του. 
Θὰ τὸ χρωμάτιζε καὶ θὰ τὸ ἔριχνε στὰ μικρὰ λιμανάκια, 
ποὺ ἦταν στὴν παραλία κοντὰ στὸ σπίτι τους. 

Ὁ Δημητράκης ὅμως ἦταν καὶ μαθητὴς 
κι ἔπρεπε νὰ πηγαίνη καὶ στὸ σχολεῖο. 
Πρὶν νὰ τοῦ κάμη ὁ παπποὺς τὸ καραβάκι, 
ὁ Δημητράκης ἦταν πολὺ τακτικὸς μαθητής. 
Ὁ δάσκαλος τὸν αγαποῦσε καὶ τοῦ ἔβαζε καλοὺς βαθμούς. 
Ὅταν τὸ καραβάκι ἔφυγε ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ παπποῦ 
καὶ πῆγε στὰ χέρια τοῦ Δημητράκη, τὰ πράγματα ἄλλαξαν. 

Ὁ Δημητράκης πολὺ συχνὰ δὲν ἔφτανε στὸ σχολεῖο στὴν ὥρα του. 
Γιατί ὁ Δημητράκης τὸ πάθαινε αὐτό; 
Αὐτός, ποὺ ἄλλοτε ἦταν τόσο τακτικὸς 
καὶ ὅλο ἐπαίνους ἔπαιρνε ἀπὸ τὸ δάσκαλό του; 

Θὰ σᾶς τὸ πῶ μὲ μεγάλη μου λύπη. 
Ὁ Δημητράκης ἔφευγε νωρὶς ἀπὸ τὸ σπίτι γιὰ νὰ πάη σχολεῖο. 
Στὸ δρόμο ὅμως, καθὼς περνοῦσε ἀπὸ τὴν ἀκρογιαλιά, 
χασομεροῦσε, γιατὶ ἔβαζε τὸ καραβάκι του, 
νὰ ἀρμενίζη μέσα στὰ λιμανάκια. 

Ὅταν τελείωνε τὸ παιχνίδι του, ἔκρυβε τὸ καραβάκι του μέσα σὲ κάτι βράχους, 
ποὺ μόνο αὐτὸς ἤξερε τὸν κρυψώνα τους 
κι ἔτρεχε στὸ σχολεῖο νὰ προφτάση τὸ μάθημα. 
Στὴν ἀρχὴ πρόφταινε. Ὅσο ὅμως περνοῦσαν οἱ μέρες, τόσο τοῦ ἄρεσε, 
νὰ κάθεται περισσότερο στὸ λιμανάκι, 
νὰ παίζη μὲ τὸ καραβάκι του. 

- Ἔ! πῶς τὰ πᾶς μὲ τὸ καράβι σου, καπετάνιο; 
τὸν ρωτοῦσε ὁ παππούς. - Περίφημα! Ἔλεγε ὁ ἐγγονός. 
Τὸ καράβι μου ἀρμενίζει τέλεια καὶ πιστεύω, 
πὼς πολὺ γρήγορα θὰ γίνω καπετάνιος μὲ μεγάλο καράβι. 

Πέρασαν δυὸ ἑβδομάδες καὶ στὸ σχολεῖο 
ἔγινε κάτι πολὺ κακὸ γιὰ τὸ Δημητράκη. 
Ὁ δάσκαλος παράγγειλε, μ’ ἕνα παιδί, 
στὸν παπποὺ τοῦ Δημητράκη 
νὰ πάη σχολεῖο, ποὺ τὸν θέλει. 
Ἔτρεξε ὁ παπποὺς καὶ πῆγε σχολεῖο ἀνήσυχος. 
Στοχαζόταν, πὼς ὁ Δημητράκης κάποιο κακὸ θὰ ἔπαθε. 
Μπῆκε μέσα στὸ γραφεῖο καὶ περίμενε τὸ δάσκαλο. 
Σὲ λίγο ἦρθε μέσα ὁ δάσκαλος μὲ τὸ Δημητράκη. 

- Σᾶς κάλεσα, εἶπε ὁ δάσκαλος στὸν παππού, 
γιὰ νὰ σᾶς πῶ, 
πὼς δὲν εἶμαι καθόλου εὐχαριστημένος ἀπὸ τὸν ἐγγονό σας. 
Μένει πίσω στὰ μαθήματα καὶ στὸ σχολεῖο ἔρχεται πάντα ἀργά. 

Ὁ Δημητράκης τότε κοκκίνησε. 
Τὰ μάτια του γέμισαν δάκρυα, 
ὅταν ἀντίκρυσε τὸ λυπημένο πρόσωπο τοῦ παπποῦ του. 
Καὶ ἐπειδὴ ὁ Δημητράκης δὲν ἔλεγε ποτὲ ψέματα, 
ὁμολόγησε τί ἔκανε στὸ δρόμο 
κι ἔφτανε στὸ σχολεῖο ἀργότερα. 

- Βλέπεις, παιδάκι μου, τοῦ εἶπε ὁ παππούς, τί ἔκαμες; 
Ἂν θέλης νὰ γίνης καλὸς καπετάνιος, 
πρέπει νὰ μάθης νὰ κυβερνᾶς πρῶτα τὸν ἑαυτό σου. 

Ὁ Δημητράκης κατάλαβε πολὺ καλὰ τὰ λόγια τοῦ παπποῦ. 
Ὑποσχέθηκε, πὼς δὲν θὰ τὸ ξανακάμη 
καὶ πὼς δὲν θὰ ἀμελῆ τὰ μαθήματά του γιὰ τὸ παιγνίδι.