> 

Ὅταν ὁ γάτος τοῦ κ. Συνετοῦ ἔνοιωσε πὼς ἦρθε ἡ τελευταία του ὥρα, ἐπειδὴ εἶναι φυσικὸ στὴ ράτσα του νὰ τελειώνη μ' ἀξιοπρέπεια, κρύφτηκε σὲ μιὰ τρύπα κι ἀπὸ τότε δὲν τὸν ξαναεῖδαν. 

Ὁ κ. Συνετὸς δὲν εἶχε δάκρυ νὰ κλάψη τὸ γάτο του. Τὸ τελευταῖο (αὐτὸ ποὺ χύνεται μὲ τόση δυσκολία) τὸ εἶχε δώσει ἀλλοῦ. 

Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα, γιὰ ὅτι κακὸ θὰ τὸν εὕρισκε, ἕνα μόνο μποροῦσε νὰ κάνη. Νὰ τὸ συλλογιστῆ, νὰ τὸ μετρήση καὶ νὰ τὸ κρίνη, σὰν νἄγινε σὲ ξένον. 

Λοιπόν, μαθαίνοντας ἀπ' τὰ παιδιὰ τῆς γειτονιᾶς πὼς ὁ γάτος του ψόφησεν, ἔκαμε κάτι ἀνάλογο πρὸς τὴν ἀξιοπρέπεια τοῦ αγαπημένου του ζώου. Συλλογίστηκε γιὰ τελευταία φορὰ τὸ γάτο του. 

Τὸν ἄφηκε νὰ περπατήση μέσ' στὴν ἐνθύμησή του μ' ὅλα του τὰ μεγάλα μουστάκια καὶ τὴν καμπύλη τῆς οὐρᾶς του 

κ' ἔπειτα - ἀφοῦ πολὺν καιρὸ τοῦ ἔγινεν ἐφιάλτης ἡ βελούδινη ἁφή τῆς γούνας του καὶ τὸ ρουθούνισμά του - τὸν ξέχασε. 

Ναί, τὸν ξέγραψε τέλεια. Εἶχε πάρει τὴν ἀπόφασή του. Θὰ ξεχάση, εἶπε, τὸν τελευταίο ποὺ έχασε. Θὰ σβήση κι ὅλους τοὺς ἄλλους! Ὁ γάτος ἦταν ὁ τελευταίος. 

Ἐτσι τελείωσεν ἡ ιστορία τῆς στοργής, τῶν πόνων καὶ τῶν παθών τοῦ κ. Συνετού μ' ἐνα οργισμένο κίνημα τῆς λογικής του. Ἐμεινε μονάχος. 

Ὅση ζωὴ τοῦ μένει τώρα θἄναι πλέον δική του. - Ἀπὸ μιὰ γουλιὰ νερὸ ποὺ θὰ πίνω στὸ ἑξῆς, εἶπε, δὲν ἔχει νὰ πάρη τίποτα κανένας! 

Λοιπὸν ὁ κ. Συνετὸς ἔβγαλε τὰ διαβατήριά του κ' ἔτρεξε νὰ χαρῆ τὸ υπόλοιπο τοῦ ἑαυτοῦ του στὰ «διεθνῆ ἔθνη», καθὼς ἔλεγε, στοὺς πολυτάραχους τόπους, ὅπου καθένας μπορεῖ καὶ βρίσκεται μονάχος μέσα σὲ μυριάδες ἑαυτοὺς ἀπολυτρωμένους. 

Τώρα κατάλαβε τοὺς ταξιδιῶτες ἐκείνους, ποὺ βουβαίνουνται στὰ τραῖνα καὶ στα πλοία, αποφασισμένοι νὰ μὴ δώσουν στὸν ἄλλον οὔτε λέξη, οὔτε χαμόγελο, γιατὶ τὸ βρίσκουν καὶ τοῦτο φθορὰ τῆς ἀτομικῆς των περιουσίας. 

Τώρα νοιώθει τὴν ἡδονὴ τῶν ἀνιαρῶν ἐκείνων τύπων, ποὺ ταξιδεύουν καὶ σφίγγουν μέσα των μὲ φιλαργυρία τὶς λύπες καὶ τὶς ἀσκήμιες, ἀρκεῖ πὼς εἶναι δικές των! 

Αὐτοὶ ποὺ ἀκινητοῦν στὶς πολυθρόνες τῶν ξενοδοχείων, ποὺ γίνονται, γιὰ τὸ ὕφος των, ἀντιπαθητικοὶ καὶ βρίζονται στὶς γλῶσσες ποὺ δὲ γνωρίζουν, τὰ σκιάχτρα τῶν τραίνων καὶ τῶν βαποριῶν, προστατεύουν ἁπλούστατα τὸν ἑαυτό τους, ἀπὸ τὸν ἄλλον. 

Ὁ κ. Συνετὸς ἔγινε σὲ λίγο νούμερο τῶν ξενοδοχείων τῆς Εὐρώπης. 

Μὲ πόση ἡδονὴ στὸ ταξίδι του ἀκούει τώρα νὰ ὀνομάζεται ἀπ' τοὺς καμαριέρηδες τὸ «ἕντεκα», τὸ «εἰκοσιτρία», τὸ «ὀγδονταδύο»! Θριαμβευτικὰ κλείδωνε τὴν πόρτα του. Περήφανα σιωποῦσε. 

Τὸ ἐλαφρὸ κούνημα τοῦ κεφαλιού, ποὺ ἔκανε γιὰ νὰ χαιρετήση, μπαίνοντας στὴ σάλα τοῦ φαγητοῦ, τὸ θεωροῦσε θυσία. Ἦταν ρῆγμα στὸ κάστρο τοῦ ἀτόμου του. 

Στὸν ἀνύποπτο ξένο, ποὺ κάποτε τοῦ μιλοῦσε, ἀπαντοῦσε μὲ σχῆμα ἤ μὲ μονοσύλλαβα. Ἄλλο ρῆγμα. 

Γιὰ τὶς μικρὲς αὐτὲς ὑποχωρήσεις μετανοοῦσε κατόπιν καὶ προσπαθοῦσε νὰ τὶς διορθώση μὲ μιὰν ἀτελείωτη σιωπή. 

- Μὴ μὲ κοιτάζεις, φίλε μου, ἔλεγε μέσα του ἀπαντώντας στὸ βλέμμα τῶν ἀνθρώπων. Δὲ θὰ μοῦ πάρης λέξη. Τίποτα δὲ μοῦ περισσεύει γιὰ σένα. Ἀρκετά! Ἀρκετά! Εἶμαι ὁ ἑαυτός μου! Εἶμαι τὸ ἕντεκα! Τὸ εἰκοσιτρία! Τὸ ὀγδονταδύο! 

Καὶ τότε συλλογίστηκεν ὅλους, ὅσους δὲν τὸν ἄφησαν νὰ ζήση τὴ ζωή του... Ἦταν ἀτελείωτη σειρὰ ἀνθρώπων. 

Ἦταν ἡ γυναίκα του. Ἐσπατάλησε τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἑαυτοῦ του, γιὰ νὰ τακτοποιήση τὶς μικρές της ἀδυναμίες, ποὺ τοῦ παρουσιάστηκαν μὲ τεράστιες ἀξιώσεις, καὶ νὰ περιποιηθῆ τοὺς ρευματισμούς της. 

Χώρισαν καὶ δὲν ἔμαθαν ποτὲ γιατί εἶχαν ζήσει μαζί. 

Ἦταν οἱ συγγενείς τῆς γυναίκας του. Ἦταν οἱ δικοί του συγγενεῖς. Ἦταν οἱ φίλοι του. 

Ἦταν οἱ περαστικὲς γνωριμίες του, ποὺ κι ἀπ' αὐτὲς ἀκόμα μερικὲς - ἡ τύχη του τὸ εἶχε βέβαια - τοῦ πρόβαλαν ἀξιώσεις καὶ τοῦ κόστισαν ἀπίστευτες φροντίδες. Γιὰ νὰ ξεκολλήση κι ἀπ' αὐτές, ἀφῆκεν ἕνα κομμάτι ἀπ' τὸ πετσί του. 

Καθένας ἀπ' τοὺς δικούς του, ἀπ’ τοὺς φίλους, ἀπ' τοὺς γνώριμους εἶχε γιὰ τὸν κ. Συνετὸ τὴ διάψευσή του στὴν τσέπη. Ἄλλος τὸν πρόδωσε νωρίς, ἄλλος ἀργά. 

Ἐπὶ τέλους ὁ γάτος του, ἀφοῦ τὸν πρόδωσε κι αὐτὸς - τὶ ἄλλο εἶναι ὁ θάνατος; -, τοῦ ἔδωσε τὴν εὐκαιρία νὰ κάμη τὸ ἱστορικὸ κίνημά του καὶ νὰ ζήση μοναχός του. 

Ἐνῶ ἀπολάμβανε τὸ θρίαμβο τοῦ ἀτόμου του ὁ κ. Συνετὸς, πηγαίνοντας μὲ τὸ τραῖνο ἀνάμεσα σὲ δυὸ ἀπ' τὰ διεθνῆ του ἔθνη, 

σὲ μιὰ μεθόριο, στὴν ἄκρη μιᾶς σταχτιᾶς θάλασσας, ποὺ δὲν εἶχε οὔτε γαλάζιο χρῶμα γιὰ νὰ συγκινήση, οὔτε ὡραῖα κατάρτια, οὔτε ἀποχαιρετισμούς, μπῆκεν ἔξαφνα στὸ βαγόνι του ἕνας κουβαλητὴς μὲ δυὸ βαλίζες. 

Πῶς; Ἔρχεται κι ἄλλος ἐπιβάτης! Ἄ! Πέτυχε ὁ σύντροφός του. Οὔτε χαιρετισμό! Οὔτε λέξη! Ὁ κ. Συνετὸς ἔκλεισεν ἀμέσως τὸν ἑαυτό του σὰ μεσαιωνικὸ φρούριο. 

«Μήν προσπαθήσης, κύριε, εἶπε μέσα του, νὰ μοῦ διηγηθῆς τὶς ἐλπίδες σου, τὶς διαψεύσεις σου, τὰ κέρδη σου, τὶς γρίππες σου, τὶς εὐτυχίες σου. 

Δὲν καταλαβαίνω τίποτα. Εἶμαι μοναχός μου! Εἶμαι ὁ ἑαυτός μου! Ἀρκετά! Ἀρκετά!» 

Καί, καρφωμένος στὴ θέση του, κρατώντας ἕνα Μπαίντεκερ - τὸ ἀγαπητό του βιβλίο, ποὺ δὲν τοῦ ζητοῦσε νὰ συγκινηθῆ γιὰ καμμιὰ ὑπόθεση ξένη -, ἐκοίταζε στὴν πόρτα, γιὰ νὰ ἰδῆ ποιὸς εἶναι ὁ δύστυχος γελασμένος, ποὺ ἔρχεται μὲ τὴ βεβαιότητα πὼς βρῆκε τὸν εὐχάριστο συνεπιβάτη! 

Δυὸ κορίτσια, μιὰ γριά, ἕνας ἄντρας, ἕνας ἀσπρομάλλης γέρος, μπῆκαν μέσα. Ὅλοι τοὔρριξαν ἕνα βλέμμα. Ἀφοῦ τὸν ἐκοίταξαν, ἀσφάλισαν μιὰ θέση. Ἕνας λοιπὸν θὰ ταξίδευε. 

Ἀφοῦ ἔρριξαν σ' αὐτὴ τὴ θέση ἐπανωφόρια, σκεπάσματα, βιβλία, τσαντάκια καὶ στὸ ράφι της τοποθέτησαν δυὸ βαλίζες, πῆραν πάλι τὸ πρόσωπο ποὺ θὰ ταξίδευε καὶ βγῆκαν ἔξω γιὰ νὰ περιμένουν τὸ ξεκίνημα. 

Ὁ κ. Συνετὸς δὲν εἶχε καμμιὰ περιέργεια νὰ μάθη ποιὸν ξεκινοῦν. Ἀδιάφορος, μὲ τὸ δάχτυλό του μέσα στὸ Μπαίντεκερ, βγῆκε στὸ παράθυρο τοῦ βαγονιοῦ. 

Ἐκεῖ εἶδε πὼς οἱ πέντε αὐτοί, ἀργοβαδίζοντας στὸ μάκρος τοῦ σταθμοῦ, εἶχαν χάσει πλέον τὴ ζωηρότητα ποὺ ἔδειξαν στὸ βαγόνι κι ἄρχισαν νἄχουν κινήσεις πολὺ ἀδέξιες. Τὰ κορίτσια πῆραν μιὰ ἀκαμψία συνηθισμένη μόνο σὲ παλιὲς εἰκόνες. 

Οἱ ἄντρες εἶχαν τὸ ὕφος ἀνθρώπων ποὺ προσπαθοῦσαν νὰ πείσουν τὴν ἡλικιωμένη κυρία πώς, αὐτὸ ποὺ πρόκειται νὰ γίνη σὲ λίγο, δὲ θἄχη τόσο μεγάλη σημασία καὶ πὼς ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ κοιτάζη τὶς κακὲς στιγμὲς μὲ ἀτάραχη λογική. 

Μὰ ἔξαφνα χτύπησε ἡ καμπάνα τοῦ τραίνου. Καὶ τότε ἀποφασίστηκε μεταξύ των ὁ χωρισμός. Ἡ σεβάσμια γυναίκα δίστασε, ἄν πρέπει νὰ τὴν ἀναγνωρίση αὐτή τὴ στιγμή, ἄν πρέπει νὰ τῆς παραδοθῆ. 

Στάθηκε λίγο, σὰ νἄθελε ν' ἀντισταθῆ. Ἔπειτα ρίχτηκε στὸ νεώτερο ἀπ' τὰ κορίτσια καὶ τὸ φιλοῦσε στὸ κῦμα τῶν μαλλιῶν, στὸ λαιμὸ καὶ στὰ μάτια, μ' ἀληθινὴ ἀπελπισία. 

Οἱ δυὸ ἄντρες παραιτήθηκαν ἀμέσως ἀπ' τὴν περηφάνεια τοῦ γένους των. Τὰ γόνατά τους λύθηκαν, τὸ μαντήλι βρέθηκε στὰ μάτια τους. 

Μετὰ τὸ νεώτερο κορίτσι, ἡ γυναίκα ἔκλεισε στὰ χέρια της τὸ μεγαλύτερο, ἔπειτα τὸν ἕνα ἄντρα καὶ τὸν ἄλλον. Καὶ πάλι ξανάρχισε νὰ φιλῆ τὸ μικρότερο. 

Κι ἀπ' τὸ φόβο μήπως δὲν προφτάση ν' ἀφήση σὲ ὅλους τὸ ἴχνος της γιὰ πάντα - ἐπειδὴ φαίνεται πὼς θἄφευγε τόσο μακρυά, ὥστε ἄλλη συνάντηση δὲ θὰ εἶχε πλέον στὴ ζωὴ αὐτή μαζί τους -, ψηλαφοῦσε πότε τὸ λαιμὸ τοῦ ἑνός, πότε τὰ μαλλιὰ καὶ τὸ μέτωπο τοῦ ἄλλου 

καὶ προσπαθοῦσε στὴν ἁφὴ τοῦ χεριοῦ της νὰ πάρη σὰ φωτογραφία τὸ αἴσθημα ποὺ δίνει ἡ ἐπιδερμίδα τῶν ἀγαπημένων της προσώπων. 

Χτύποι μπαούλων, κραυγὲς βαστάζων, τριγμοὶ βαγονιῶν, ἀλαλαγμοὶ ἀνθρώπων ἔπεφταν ἀπάνω στὴν ἱερὴ αὐτὴ στιγμὴ μὲ τὴν ἐπιμονὴ ποὺ ἔχουν τὰ χοντρὰ καὶ τὰ χεροπιαστὰ πράγματα νὰ συντρίβουν κάθε μας ἀδυναμία, ποὺ τολμᾶ νὰ φανερωθῆ σὲ τέτοιες ὧρες. 

Ὅλος ὁ σταθμὸς ἦταν ἕνα τραγούδι, ἕνα ἐμπρός, ἕνα πρέπει, ἕνα αὔριο! Μόνο αὐτοὶ οἱ πέντε πάλευαν μὲ τὴν ψυχή των. 

Κι οὔτε ὁ κίνδυνος νὰ φύγη τὸ τραῖνο, οὔτε τὸ λαχάνιασμα τοῦ σταθμοῦ τοὺς βίαζε γιὰ ν' ἀποφασίσουν νὰ ξεριζωθοῦν ὁ ἕνας ἀπ' τὸν ἄλλον. 

Ὥς πού, ἐπὶ τέλους, ἡ γριά, δαγκάνοντας ἕνα μαντήλι, ἀνέβηκε στὸ βαγόνι. 

Ἀπ' τὸ παράθυρο πρόφτασε νὰ κινήση λίγο τὰ χέρια της πρὸς αὐτοὺς ποὺ ἔμειναν..., νὰ ἰδῆ γιὰ τελευταία φορὰ τὰ τέσσερα μαντήλια..., ποὺ ἀνέμιζαν μὲ μανία..., ὥς ποὺ ὅλα χάθηκαν... 

Καθὼς τὸ τραῖνο ἄρχισε νὰ τρέχη καὶ βρέθηκαν οἱ δυὸ ἐπιβάτες μόνοι τους στὸ βαγόνι, ὁ κ. Συνετὸς ἄρχισε νὰ φοβᾶται πὼς στὴν κατάκλειστην ὕπαρξή του ἔγινε κάποιο ράγισμα, τέτοιο ὥστε νὰ μὴ μπορῆ νὰ μείνη αὐτή τὴ στιγμὴ κατάμονος, καθὼς τὸ εἶχεν ἀποφασίσει. 

Ἡ γριά, πεσμένη ἀπέναντι στὴ γωνιά, τώρα μόλις ἄρχισε νὰ νοιώθη τὸ χωρισμό. Ἔκλαιγε. 

Εἶχε γίνει μιὰ βρυσούλα, σὰν αὐτὲς ποὺ τρέχουν σὲ σκοτεινὸ ἄνοιγμα βράχου κάτω ἀπὸ φύλλα. Καὶ σχεδὸν ὁ κ. Συνετὸς ἔνοιωσε μιὰ ζηλοτυπία. 

Αὐτός εἶναι καιρὸς ποὺ ἔδωσε τὸ τελευταῖο δάκρυ. Δὲν ἔχει ἄλλο. Καὶ τώρα βλέπει μιὰ γριὰ πού, σὲ τέτοια ἡλικία, ἔχει ἀκόμα νὰ δώση! Καὶ πόσα! 

Μὰ τ' εἶναι αὐτό ποὺ ἀνοίγει τέτοιες βρύσες; Δὲ φοβᾶται λοιπὸν ὁ πόνος οὔτε τ' ἀγκομαχητὰ τῶν σταθμῶν, οὔτε τὴν ἀπόφαση ἀνθρώπων ποὺ τὸν ἀρνήθηκαν καὶ θέλουν νὰ τὸν καταστρέψουν, καθώς, λόγου χάριν, ὁ ἴδιος ὁ κ. Συνετός; 

Ἡ γριὰ ζήτησε νὰ γελάση τὸν ἑαυτό της. Ἄνοιξε ἕνα βιβλίο... Μάταια. Δὲν ἔβλεπε τίποτα. Τ' ἄνοιξε σ' ἄλλη σελίδα. Τὄκλεισε. 

Ἔπειτα ἄνοιξεν ἕνα σακκίδιο κ' ἔβγαζε ἀπὸ μέσα μικροπράματα, ποὺ δὲν εἶχαν αὐτὴ τὴ στιγμὴ καμμιὰ ἀπολύτως χρησιμότητα: ἕνα ψαλιδάκι, ἕνα πορτοφόλι, δυὸ ἐπιστολές, μιὰ θήκη. 

Τὰ γύρισε στὰ χέρια της πολλὲς φορές, ποὺ νομίζεις πὼς τὰ παρακαλοῦσε κάτι νὰ τῆς χρειαστοῦν. Κι αὐτὰ δὲ μποροῦσαν, φαίνεται, νὰ τὴ γελάσουν. Τὰ ξανάβαλε στὸ σακκίδιο. 

Ἔπειτα ἔρριξε τὰ μάτια της ἔξω ἀπ' τὸ παράθυρο. Πράσινα τοπία χωρὶς νόημα, δέντρα ὀρθά, πυκνά, μονότονα, μυριάδες, ὅλα τὰ ἴδια. Ἀκατανόητος ὄγκος ἡ δημιουργία στὸν ἄνθρωπο, ὅταν δὲ μπορῆ νὰ τοῦ δώση βοήθεια! 

Ἐπέρασε μιὰ μικρὴ πόλη - μὰ τὸ θέαμα τῆς ἡσυχίας τῶν σπιτιῶν της καὶ τῶν τζακιών ποὺ κάπνιζαν τῆς ἔφερε πάλι στὸ νοῦ τὸ χωρισμὸ κι ἄνοιξεν ἄλλη μιὰ φορὰ ἡ βρύση τῶν γαλανῶν της ματιῶν. 

Αὐτὴ τὴ φορὰ ἔκλαψε πάρα πολύ, ὥς πού, τέλος, τὰ μάτια της στέγνωσαν κ’ ἔμεινε κοιτάζοντας τὸ ἀνοιγμένο βιβλίο - χωρὶς νὰ διαβάζη οὔτε μιὰ γραμμή. 

Ὅπως οἱ πλημμυρισμένοι κάποτε νοιώθουν τὸν κίνδυνο πολὺ ἀργά, τὴ στιγμὴ ποὺ δὲ μποροῦν νὰ κάμουν τίποτε καὶ παραδίνονται, 

ἔτσι ἀργά κι ὁ κ. Συνετὸς ἔνοιωσε πὼς τὸ δρᾶμα τῆς ἄγνωστης ἡλικιωμένης γυναίκας εἶχε περάσει πλέον σ' αὐτόν. 

Σὰν ὕπουλη πλημμύρα ἀνέβαινε στὸν ἐσωτερικό του κόσμο. Ὅλη ἡ πίκρα της ἁπλώθηκε στὴν ψυχή του σὰ νὰ ἦταν δική του. 

Ὁ κ. Συνετὸς βρῆκε μέσα στὸν ἑαυτό του μιὰν εἰσβολή ποὺ δὲν τὴν περίμενε. Ποτὲ δὲν εἶχαν συναντηθῆ. Ποτὲ δὲ θ' ἀπαντήση ἄλλη φορὰ ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Ποτὲ δὲ θὰ θυσιάση ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον οὔτε τόσο δὰ ἀπ' τὴν ἡσυχία του. 

Καὶ ὅμως ἀπ' τὶς κλεισμένες σιδερόπορτες, τὰ σηκωμένα γεφύρια, τοὺς πύργους καὶ τὶς πολεμίστρες τοῦ ἀτόμου τοῦ κ. Συνετοῦ μπῆκε ἡ δυστυχία τῆς ἄγνωστης γυναίκας καὶ γέμισε ὅλο τὸ ἄδειο τῆς ψυχῆς του. 

Κ' ἐνῶ ντρέπεται μπροστὰ στὸν ἐαυτό του - πόσο εἶχεν ὑποσχεθῆ νὰ τὸν προφυλάξη καὶ πῶς τὸν ἀφῆκε στὴν τύχη του! -, ἀπὸ τ' ἄλλο μέρος θαυμάζει τὴν ἀνθρώπινη λύπη, ποὺ δὲν ἐννοεῖ νὰ κλειστῆ μέσα στὰ σύνορα μιᾶς ψυχῆς μοναχῆς. Πάντοτε γυρεύει τὴν ἄλλη. 

Καὶ βλέπει τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὁ κ. Συνετὸς σὰν τὰ δέντρα ἐκεῖνα, ποὺ μέσα στὴ γῆ ψάχνουν μὲ χιλιάδες ψιλὲς ρίζες νὰ βροῦν νερὸ καὶ τρυποῦν τοὺς τοίχους τῶν πηγαδιῶν γιὰ νὰ πιοῦν... 

Βλέπει πόσο ἀδιάφορη εἶναι στὰ σχέδιά του, στὴν ὀργή του καὶ στὴν ἀπόφασή του, ἡ δύναμη ποὺ μεταφέρει τὶς περιπέτειες ἀπὸ τὴ μιὰ στὴν ἄλλη ψυχή, ἡ συμπάθεια. 

Ἡ γριά, μὲ τὰ μάτια κόκκινα, συλλογιζόταν, ἀκίνητη στὴ θέση της, βυθισμένη στὴ νάρκη ἐκείνη ποὺ ἀκολουθεῖ τὶς μεγάλες ταραχές. 

Κάτι εἶχε καταλάβει. Κάποιος τὴν εἶχε ἀλαφρώσει. Ποιός; Δὲν τὸ ξέρει. Ἔνοιωσεν ὅμως, μὲ τὴν εὐαισθησία τοῦ λυπημένου, πὼς τὸ δρᾶμα της πέρασε στὴ συνείδηση κάποιου ἄλλου ἀνθρώπου τῆς γῆς. 

Ἔτσι, καθὼς εἶχε κλείσει τὰ μάτια της ἀπ' τὴ νάρκη, νόμισε πὼς τάχα τὴ χάϊδεψε μιὰν ἁπαλὴ ἀνοιξιάτικη ἀτμόσφαιρα. Σὲ λιγάκι σηκώθηκε ἀπ' τὴ γῆ αὐτή. 

Τ' ἄστρα πλησίασαν τὸ ἕνα στ' ἄλλο, τάχατες. Κι αὐτὴ περνοῦσεν ἀπὸ ἄστρο σὲ ἄστρο μόνο μὲ τὴν παραμικρὴ βοήθεια ποὺ τῆς ἔδιναν ἄλλοι, κρατώντας ἐλαφρὰ τὸ ζαρωμένο της χέρι. 

Οἱ κόσμοι, λέει, ἔστελναν φῶς ἥσυχο καὶ γλυκό, ποὺ χάϊδευε τὰ κλαμένα μάτια της. 

Κ' οἱ ἄγγελοι, χωρίς νὰ σαλεύουν πολὺ τὰ μεγάλα ἄσπρα φτερά των, τὰ κρατοῦσαν σχεδὸν ἀκίνητα κ' ἔπλεαν ἄλλος ἐπάνω σὲ ρόδινο κι ἄλλος σ' ἀχνογάλανο σύννεφο. 

Καί, σ' ὅλην αὐτὴν τὴν ἡσυχία, ἀκούστηκεν ἡ θεία ἁρμονία τοῦ ψαλμού των, πολύλαλη, ἀλλὰ σοβαρή καὶ ἥσυχη, σὰν γαληνὸ ποτάμι ἤχων, ποὺ γινόταν, νομίζεις, ἕνα μὲ τὴ σιωπὴ καὶ μὲ τὸ φῶς. 

Κι ὅταν ἄνοιξε τὰ μάτια της ἡ γριὰ καὶ βρέθηκε πάλι στὴν ἴδια θέση τοῦ βαγονιοῦ, μὲ τὸν ἴδιο ταξιδιώτη μπροστά της, δὲν ἐρώτησεν οὔτε γιατί, οὔτε πῶς ἔγινεν αὐτό. Ἔνοιωσε μόνο πὼς στὸ οὐράνιο τοῦτο ταξίδι ὁδηγήθηκε ἀπὸ ἄλλη ἀνθρώπινη ψυχή. 

Κάποιος τὴν εἶχε συμπονέσει. Δὲν ἤξερε ποιός... Ἴσως κάποιος ἀπ' τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἔτρεχαν μέσα στὸ χάος τοῦ σταθμοῦ... Κάποιος ἄγνωστος θ'ἅρπαξε τοὺς λυγμούς της στὴ σκηνὴ τοῦ χωρισμοῦ... 

Ἴσως καμμιὰ γυναίκα. Κανένας ἐργάτης... Κανένας δυστυχισμένος... Ποιὸς τὰ μαθαίνει αὐτά; Ποτὲ δὲν ξέρομε ποῦ πέφτουν οἱ στάλες τῶν δακρύων μας καὶ ποῦ γίνονται κρίνοι γιὰ μᾶς. 

Δὲν προδόθηκε λοιπὸν ὁ κ. Συνετός. Στὰ μάτια τῆς γριᾶς πέρασε γιὰ ἕνας ἀδιάφορος ταξιδιώτης, ποὺ βιάζεται κάπου νὰ φτάση. Τόσο καλὰ κράτησε μπροστά της τὸ ἀτάραχο ὕφος του. 

Ἡ γριά εἶδε τὸν ἄγνωστό της συνταξιδιώτη νὰ κατεβαίνη σ' ἕνα σταθμὸ καὶ νὰ χάνεται μέσ' στὸ πλῆθος. Ποτὲ δὲ θὰ ὑποψιαστῆ πὼς αὐτὸς ἦταν ποὺ τὴν εἶχεν ὁδηγήσει ἀνάμεσα τῶν ἄστρων! 

Ὁ κ. Συνετὸς κατέβηκε σὲ μιὰ πόλη γεμάτη ξένους, ἀνθρώπους μονάχους, νούμερα ξενοδοχείων, ἕντεκα, εἰκοσιτρία, ὀγδονταδύο... Ἀδιαφοροῦν, σωπαίνουν, πίνουν ὁλόκληρη τὴ γουλιά τους. 

Ἀλλὰ δὲν ἦταν πλέον ἕνας ἀπ' αὐτούς! Δὲν ἔγινε ποτέ! Ἡ παράδοξη περιπέτειά του τὸν πληροφόρησε πὼς εἶχε γελαστῆ. 

Ὄχι! Δὲ μπορεῖ νὰ πιῆ τὴ γουλιά του ὁλόκληρη! Ὑπάρχει ἀκόμα στὴν ὕπαρξή του χῶρος γιὰ μυριάδες πόνους... Εἶναι πλασμένος γιὰ τοὺς ἄλλους! Ἀδύνατο νὰ μείνη μέσα στὸν ἑαυτό του! 

Ὅσα ὑπόφερεν ὥς τώρα ἦταν σωστὸ νὰ τὰ ὑποφέρη! Κ' ἐκεῖνα τὰ δεινὰ ποὺ θὰ τὸν περιμένουν, πάλι θὰ τοῦ πρέπουν! Τὰ πάντα εἶναι γραμμένα. 

Ἔπρεπε λοιπὸν νὰ ταξιδέψη σὲ μακρυνὲς θάλασσες γιὰ νὰ τὸ μάθη; Ἐπῆγε στὰ «διεθνῆ ἔθνη» μονάχος γιὰ νὰ βρῆ στὸ δρόμο πάλι τὴν ψυχή του; 

ΤΕΛΟΣ